306 / 473
TBB Dergisi 2016 (122)
Süleyman TOPAK
305
düzenleyen, kesin olarak hükümsüz sayılan şartlar olmasaydı diğer
hükümlerle sözleşmeyi yapmayacak olduğunu ileri süremez.”
hük-
mü bulunmaktadır.
Aynı şekilde Tüketici Sözleşmelerindeki Haksız Şartlar Hakkında
Yönetmeliğin 7.maddesinde;
“ Tüketiciyle kurulan sözleşmelerde yer alan
haksız şartlar kesin olarak hükümsüzdür. Ancak sözleşmenin haksız şartlar
dışındaki hükümleri geçerliliğini korur. Bu durumda sözleşmeyi düzenleyen,
kesin olarak hükümsüz sayılan şartlar olmasaydı diğer hükümlerle sözleşmeyi
yapmayacak olduğunu ileri süremez.”
şeklindeki düzenlemeyle, tüketici
sözleşmelerinde yer alan haksız şartların
kesin olarak hükümsüz
ol-
duğu açıkça belirtilmiştir.
Söz konusu mevzuat hükümlerine göre,
kesin olarak hükümsüz-
lükten
anlamamız gereken mana, sözleşmelerde bulunan haksız şart-
ların tüketici için hiçbir bağlayıcılığının olmadığı, dolayısıyla, hukuki
sonuçları bakımından da hiçbir hüküm ve sonuç doğurmayacağının
anlaşılmasıdır.
Hükümsüzlük
;
bir sözleşmenin, tarafların istediği hukuki hüküm
ve sonuçları meydana getirmediği tüm hallere verilen ad olarak ta-
nımlanmaktadır.
54
Geçersizlik halinde sözleşme kurulmuş meydana
gelmiş olmakla birlikte, hukuk düzeni, tarafların böyle bir sözleşmede
gerçekleşmesini istedikleri hukuki sonucun doğmasını engellemekte,
önlemektedir.
55
Gerek kanun gerekse yönetmelik hükmünde, sözleşmenin haksız
şartlar dışındaki hükümlerinin geçerliliğini koruyacağı belirtilmiş-
tir. Dolayısıyla sözleşmede haksız sayılan şartların kısmi olarak hü-
kümsüz sayılacağı ve sözleşmenin geri kalan hükümlerinin bundan
etkilenmeyeceği, sözleşmenin geçerliliğini devam ettireceği yönünde-
ki düzenlemeden söz konusu hükümsüzlük halinin
“kısmi hüküm-
süzlük”
olduğu anlaşılmaktadır.
56
Dolayısıyla burada Türk Borçlar
Kanunu’nun 27.maddesinin ikinci fıkrası anlamında kısmi hüküm-
süzlük söz konusu olmaktadır. Bu hükmün devamına göre “kısmi
hükümsüzlük tam hükümsüzlüğe” dönüşebilir. Bunun için sözleşme
54
Eren, s.308; Oğuzman/Öz, s.126.
55
Eren, s.308.
56
Aslan, s.324; Çınar, s.156.