dergi 123

TBB Dergisi 2016 (123)

Mehmet Ali AKSOY

277

yati haciz kararı verilebilmesi için geminin seferine ara verdiğinin ve

Türk Limanlarıyla bir ilgisi olduğunun da ispatlanması da gerekir.

Zira Türkiye’de yabancı bayraklı gemiler hakkında ihtiyati haciz kara-

rı, sadece, geminin demir attığı, şamandıraya veya tonoza bağlandığı,

yanaştığı ya da kızağa alındığı yer mahkemesi tarafından verilebilir

(TTK m. 1355). Söz konusu düzenlemeyle ihtiyati haciz kararı verile-

bilmesi için geminin karar veren mahkemenin yargı çevresi içerisinde

seferine ara vermesi bir unsur olarak aranmaktadır.

Bu nedenle Türk

Karasularından uğraksız geçiş yapan gemilerin ihtiyati haczine karar

verilemez.

2.3. Alacaklı Tarafından Teminat Gösterilmesi

Deniz alacağını ileri süren kişinin ihtiyati haciz talep edebilme-

si için davada haksız çıkması durumunda alacaklının, borçlunun ve

üçüncü kişilerin bu yüzden uğrayacakları zararları karşılamak için

(İİK m. 434) belirli bir miktar teminat göstermesi gerekmektedir. Söz

konusu teminat miktarı matbu olarak 10.000 Özel Çekme Hakkı şek-

linde belirlenmiştir (TTK m. 1363). Teminatın başvuru sırasında ya-

tırılması gerekmez. Mahkeme kararında kararın teminat karşılığı

verildiği belirtilir ve talep sahibinin kararı alabilmesi için teminatı ya-

tırması gerekir.

Teminat bunlarla sınırlı olmamakla birlikte ihtiyati

haczin haksız veya sebepsiz olması veya teminat miktarının yüksek

olması

nedeniyle oluşacak zararlara karşılıktır ve ihtiyati haciz sebe-

biyle geminin seferden alıkonulduğu süre boyunca, gemi için yapılan

günlük işletme giderleri ve ihtiyati haciz dolayısıyla yoksun kalınan

kazançları kapsar. Söz konusu dava genel hükümlere tabidir ve genel

hükümlere göre açılır. Ancak, bu davanın ihtiyati haciz kararını ve-

ren mahkemede de görülmesi mümkündür (İİK m. 259/4). İhtiyati ha-

cizden dolayı tazminat davası açılması ve teminattan yararlanılması

için zarar ile haksız ihtiyati haciz arasından illiyet bağının bulunması

YRG.

14.01.2013/T 2012/18434/E 2013/644/K Nolu Kararı.

Atamer, Cebri İcra, s. 286.

Pekcanıtez/Atalay/Özkan/Özekes, s. 548. Atamer’e göre ise ihtiyati haciz tale-

binde mahkemenin esasa ilişkin bir karar vermeyeceği için TTK m. 1363 düzenle-

mesinin lafzına uygun olarak taleple birlikte söz konusu teminatın da yatırılması

gerekir. Atamer, Cebri İcra, s. 296.

Sözleşme metninde söz konusu hükmüm “ancak bununla sınırlı değil her türlü

zarar” şeklinde kaleme alınmıştır (1999 Tarihli Sözleşme m 6); William, s. 1970.