dergi 123

Gemilerin İhtiyati Haczi

282

2.6. Geminin Borçlunun Mülkiyetinde veya zilyetliğinde Olması

Gemi alacakları ve kanundan veya sözleşmeden doğan rehin hak-

kına sahip alacaklar dışında bir geminin ihtiyati haczinin istenebil-

mesi için genel ihtiyati haciz kurallarından farklı olarak hukuki ko-

rumanın konusunu oluşturan geminin ihtiyati haczin talep edildiği

sırada borçlunun mülkiyetinde ve zilyetliğinde olması ve bu vasıtayla

korumanın konusu ile talepte bulunan borçlu arasında maddi hukuk

yönünden bir bağ kurulması gerekir.

İhtiyati haciz talep edildiği sı-

rada borçlunun mülkiyetinde olmayan gemiler için ihtiyati haciz ka-

rarı verilemez. Ancak ihtiyati haciz kararı her nasılsa verilmişse; TTK

düzenlemesinin lafzı nedeniyle, ihtiyati haczin uygulandığı sırada ge-

minin borçlunun mülkiyetinde olması durumunda verilen karar söz

konusu sakatlık nedeniyle geri alınamaz.

3. İHTİYATİ HACZİN UYGULANMASININ ŞARTLARI

Geminin ihtiyati haczini isteme yetkisi; TTK m 1352’de sayılan de-

niz alacaklarından birine sahip alacaklıya aittir. Alacaklı kural ola-

rak deniz alacağının doğmasına sebebiyet veren geminin; birden fazla

gemi söz konusu ise yalnız birinin ihtiyati haczini isteyebilecektir. An-

cak kanun koyucu bazı şartların varlığı halinde donatana ait başka bir

geminin ihtiyati haczine de izin vermektedir. Ayrıca teminat verilmesi

durumunda ihtiyati haciz kaldırılmakta ve üzerindeki ihtiyati haciz

kararı kalkan bir geminin aynı alacak için tekrar ihtiyati haczine an-

cak istisnai bazı durumlarda izin verilmektedir.

6102 sayılı TTK’de sefere hazır geminin haczedilmesiyle ilgili bir

sınırlamaya gidilmediği için geminin sefere hazır olması veya seferde

olması ise ihtiyati haciz kararı verilmesi açısından bir önem arz etme-

yecektir.

3.1. Deniz Alacağının Doğmasına Sebebiyet Veren Geminin

İhtiyati Haczinde

Deniz alacağına sebebiyet veren geminin ihtiyati haczi TTK m

1369/1’de düzenlenmiştir. Kural olarak deniz alacağının doğmasına

Pekcanıtez/Atalay/Özkan/Özekes, s. 537, 538.

Pekcanıtez/Atalay/Özkan Özekes, s. 542.