dergi 123

TBB Dergisi 2016 (123)

Mehmet Ali AKSOY

295

rehini, gemi ipoteği veya itibarlı bir banka kefaleti gösterilmesi şeklin-

de belirtilmiştir. Geminin üçüncü kişiye bırakılması için üçüncü kişi-

nin göstereceği teminat söz konusu teminat türlerinden birisi değil bir

taahhüt senedi

135

alınması şeklinde olacaktır (TTKm. 1370/1). Geminin

teminat karşılığında üçüncü kişiye bırakılabilmesi için teminatı mut-

laka gemi kendisine bırakılacak üçüncü kişinin göstermesi zorunlu

değildir, bu amaçla borçlu veya başka bir kişi de teminat gösterebilir.

136

Söz konusu düzenlemeyle gemi üzerinde fiili el koyma tedbiri

hiç uygulanmamakta veya bu yolla kaldırılmaktadır.

137

Böylece gemi-

ye fiili olarak el konulması yerine teminat karşılığında işletilmesinin

önü açılmak istenmektedir. Burada teminat ihtiyati haczin konusunu

oluşturmamakta ve gemi üzerindeki fiili ihtiyati haciz durumu devam

etmektedir.

138

Ayrıca gemi donatana veya üçüncü kişiye yediemin ola-

rak da bırakılmadığı gibi düzenlemede geminin iadesi de öngörülme-

mektedir. Bu nedenle TTK m.1366’de sayılan kurumlara

139

her hangi

bir bildirim yapılmaz; aksine bu durumda geminin, üzerindeki ihti-

yati haciz devam etmek kaydıyla serbest bırakıldığı, TTK m. 1366’da

sayılan kurumlara bildirilir (TTK m. 1370/2) ve ihtiyati hacze ilişkin

sicildeki kayıt korunur (TTK m. 1371/2).

Geminin teminat karşılığında donatana veya üçüncü bir kişiye

bırakılması durumunda gemi üzerindeki ihtiyati haciz kalkmamak-

ta; yalnızca gemi teminat karşılığında teminat gösteren kişiye bıra-

kılmakta ve işletilmeye devam etmektedir. Düzenlemede yer alan

teminat satış aşamasında gemiye bir daha el konulamaması riskine

karşılık olarak verilmektedir.

140

Bu nedenle borçlunun gemi üzerinde-

135

Koyuncu’ya göre taahhüt senedinin içeriğinin belirlenmesi gerekir. Koyuncu s

376. Akyazan’a göre ise düzenlemenin amacı göz önüne alındığında İİK m. 263’

göre verilecek taahhüt senedinin istenildiği zaman para veya ayın olarak verilmek

şartıyla para veya malın teslimi taahhüdünü içermesi ve noterce tanzim veya tas-

dik edilmesi gerekir. Akyazan s. 38.

136

Pekcanıtez/Atalay/Özkan/Özekes, s. 553.

137

Pekcanıtez/Atalay/Özkan/Özekes, s. 552.

138

Önen, s. 256.

139

TTK m. 1366 uyarınca icra müdürünün, ihtiyati haciz kararını (derhâl) geminin

bulunduğu bölgeden sorumlu sahil güvenlik komutanlığına veya emniyet teşkila-

tına, liman başkanlığına ve gümrük idaresine; (kararın uygulanmasını izleyen ilk

iş gününde) geminin kayıtlı olduğu sicile ve yabancı bayraklı gemilerde, geminin

bayrağını taşıdığı devletin en yakın konsolosluğuna bildirmesi gerekir (TTK m.

1366/3,4).

140

Pekcanıtez/Atalay/Özkan/Özekes, s. 552.