295 / 497
Gemilerin İhtiyati Haczi
294
türü olarak 1373’de sayılan teminat türlerinden birini seçmek zorun-
dadır. Söz konusu teminat türleri dışında bir teminatı kabul edemez.
Teminat miktarını ise geminin değeri esas alarak belirler. Teminata
yapılan itirazlara ilişkin karar verme yetkisi ise mahkemeye verilmiş-
tir. Teminat veren kişi her zaman, bu teminatın miktarının azaltılması,
türünün değiştirilmesi veya iptali için mahkemeye başvurabilir (TTK
m. 1374).
Geminin serbest bırakılması için
teminat verilmesi geminin işle-
tilmesine olanak sağlamak için başvurulan bir yoldur; sorumluluğun
kabulü veya herhangi bir itiraz ve def’iden ya da sorumluluğun sınır-
landırılması hakkından vazgeçilmesi şeklinde yorumlanamaz (TTK
m. 1373/1).
5.1. Teminat Karşılığında Geminin Donatana veya Üçüncü Bir
Kişiye Bırakılması
İhtiyaten haczedilen gemi belirli bir teminat karşılığında borçlu
veya üçüncü kişiye istenildiği zaman icra dairesine teslim edilmek
şartıyla bırakılabilir. Bunun için borçlunun veya üçüncü bir kişinin ta-
lepte bulunması ve teminat gösterilmesi gerekir. Söz konusu düzenle-
me ile gemi değeri için güvence verilerek geminin serbest bırakılması
düzenlenmekte
133
ve bu durumda gemi üzerinde ihtiyati haciz devam
etmektedir. Ayrıca söz konusu düzenlemeden borçlu yanında üçüncü
kişiler de yararlanmasına olanak sağlanmıştır. Verilen teminat tutarı
düzenlemede gemi değeri olarak belirtilmekte ise de borç ve masraflar
tutarını aşmamalıdır (İİK m. 263).
Teminat olarak nelerin gösterilebileceği düzenlemede tahdidi ola-
rak sayılmıştır. Taraflar açıkça anlaşmadığı sürece geminin serbest
bırakılması için düzenlemede yer alan teminat türlerinden birisinin
gösterilmesi gerekir. Ayrıca düzenlemede İİK m. 263’e paralel şekilde
borçlunun ve üçüncü kişinin gösterebileceği teminat çeşitleri arasın-
da ayrım yapılmıştır.
134
Buna göre geminin borçluya bırakılması için
borçlunun göstereceği teminat çeşitleri düzenlemede; gemi değerinin
depo edilmesi veya icra memuru tarafından kabul edilecek taşınmaz
133
Koyuncu, s. 377.
134
İİK m. 263 düzenlemesi ile ilgili olarak bakınız Yılmaz, s. 1165.