330 / 497
TBB Dergisi 2016 (123)
Meltem Deniz GÜNER-ÖZBEK
329
kelerin düzenlemelerinden örnekler verilerek yapılması gereken deği-
şiklik tavsiye edilecektir.
II. VARŞOVA SÖZLEŞMESİ VE “VARŞOVA SİSTEMİ”
1. Uluslararası Hava Taşımalarına İlişkin Bazı Kuralların
Birleştirilmesi Hakkındaki Sözleşme (“Varşova Sözleşmesi”)
13 Şubat 1933 tarihinde yürürlüğe giren Varşova Sözleşmesi ha-
vayoluyla uluslararası yolcu, bagaj ve eşya taşıma sözleşmeleri ba-
kımından birörnek kurallar getirmektedir. O tarihte hava yoluyla
uluslararası taşımalar konusunda bir deneyim olmadığı için muhte-
melen konferansa katılan delegeler çok uzun yıllar var olabilecek bir
uluslararası belge hazırladıklarının farkında değildiler. Bu sebeple
Sözleşme hazırlanırken yakın gelecek için en acil konular üzerinde
durulmuştur. Bu konular: bir kaza sonucunda ölüm veya yaralanma
halinde yeni doğan bir endüstrinin ağır sorumluluklardan korunması
ve yolcu bileti ve yük senedinin yeknesak olmasıdır. Sözleşmede, söz-
leşmenin hangi hallerde uygulanacağına, taşıyıcının ne zaman ve han-
gi koşullarda sorumlu olacağına, taşıyıcının sorumlu olması halinde
sorumluluğun sınırlandırılmasına; azaltmasına veya sorumluluktan
tamamen kurtulmasına imkân veren savunma imkânlarına, tazminat
talep eden kişinin hangi hallerde öngörülen sınırın ötesinde tazminat
talep edebileceğine, sözleşmenin sorumluluğa ilişkin hükümlerinin
münhasıran uygulanmasına, bagaj ve yük bakımından zamanında
yapılmış zarar bildirimine, yetkili mahkemeye, hak düşümü süresine,
birden fazla taşıyıcı olması halinde davanın kime yöneltileceğine iliş-
kin hükümler yer almaktadır.
11
Varşova Sözleşmesine göre taşıyıcı yolcunun ölümü veya yaralan-
ması veya bedensel zarara uğramasından zarara yol açan kazanın hava
aracında veya biniş veya iniş işlemleri sırasında meydana gelmiş olma-
sı halinde sorumludur.
12
Taşıyıcı kendisinin veya yardımcı şahıslarının
zararı önlemek için gerekli tüm önlemleri aldıklarını veya bu önlemle-
ri almanın imkânsız olduğunu ispat ederse sorumluluktan kurtulur.
13
11
George N. Tompkins, Liability Rules Applicable to International Air Transportati-
on as Developed by the Courts in the United States, Alphen aan den Rijn 2010, sf.3.
12
Varşova Sözleşmesi m.17.
13
Varşova Sözleşmesi m.20.