dergi 123

VARŞOVA VE MONTREAL SÖZLEŞMELERİNİN

EŞ ZAMANLI UYGULANMASI, HAVAYOLUYLA

YAPILAN TAŞIMA SÖZLEŞMELERİNE

UYGULANAN HÜKÜMLER VE TÜRK SİVİL

HAVACILIK KANUNU’NUN İÇ TAŞIMALARA

İLİŞKİN HÜKÜMLERİNİN ACİL REVİZYON İHTİYACI

APPLICABLE RULES TO THE CONTRACT OF CARRIAGE BY AIR

AND URGENT NEED FOR THE REVISION OF THE PROVISIONS

OF THE TURKISH CIVIL AVIATION ACT APPLICABLE TO

DOMESTIC CARRIAGE BY AIR

Meltem Deniz GÜNER-ÖZBEK

Özet:

1929 tarihli Varşova Sözleşmesi gelişen ve değişen ihti-

yaçlara ayak uydurmaya çalışarak havayoluyla uluslararası taşımaları

düzenlemiş ve pek çok ülkenin sivil havacılık kanunlarında yurt içinde

yapılan taşımalara uygulanacak hükümlere ilişkin olarak ilham ver-

miştir. Türk Sivil Havacılık Kanunu’muzdaki iç taşımaya ilişkin hüküm-

ler de Varşova Sözleşmesinin Lahey Protokolü’yle değişik halinden

alınmıştır. Zaman içinde yapılan değişikliklerle oluşan “Varşova Siste-

mi”, 1999 tarihli Montreal Sözleşmesiyle modernize edilmiş ve Türki-

ye Montreal Sözleşmesine taraf olmuştur. Havayoluyla yapılan ulus-

lararası taşımalar bakımından Varşova Sözleşmesi ve değişiklikleri

ile Montreal Sözleşmesi hali hazırda eş zamanlı uygulama alanı bul-

maktadır. TSHK’nın iç taşımaya ilişkin hükümleri Varşova Sözleşme-

sinin Lahey Protokolüyle değişik halinden alınmıştır. Montreal Söz-

leşmesine taraf olan devlet sayısı da dikkate alındığında Türkiye’den

yapılan uluslararası havayolu taşımalarında pek çok halde Montreal

Sözleşmesi uygulama alanı bulacaktır. Özellikle yolcu taşımalarında

sorumluluğun niteliği ve sınırı bakımından Montreal Sözleşmesi ile

TSHK hükümleri arasında önemli farklar vardır. TSHK’nın iç taşımaya

ilişkin hükümleri geliştirilip ve modernleştirilerek yurt içi ve uluslara-

rası taşımalar bakımından bu önemli ve haksızlık yaratan fark gide-

rilmelidir

Anahtar Kelimeler:

Havayoluyla Taşıma, Uluslararası Taşıma, İç

Taşıma, Varşova Sözleşmesi, Montreal Sözleşmesi, Türk Sivil Havacı-

lık Kanunu, Taşıyıcının Sorumluluğu, Sorumluluğun Sınırlandırılması,

Uluslararası Sözleşmelerin Değiştirilmesi, Uluslararası Sözleşmeler

Arasındaki İlişki

Yrd. Doç. Dr., Koç Üniversitesi Hukuk Fakültesi Deniz Ticareti Hukuku, Sigorta

Hukuku, Hava Hukuku ve Taşıma Hukuku Öğretim Üyesi.