

TBB Dergisi 2016 (123)
Meltem Deniz GÜNER-ÖZBEK
347
malara uygulanacak uluslararası sözleşmeyi taşıma sözleşmesinin tek
yön veya gidiş-dönüş olmasına göre ikiye ayırarak tespit etmek gerekir.
Taşıma sözleşmesine göre uçuş Türkiye’den Montreal Sözleşme-
sine taraf olmayan ancak Varşova Sözleşmesine taraf olan bir devle-
te ve tek yön ise bu takdirde Montreal Sözleşmesinin 1’inci maddesi
uyarınca Montreal Sözleşmesinin uygulanması söz konusu değildir.
Çünkü böyle bir taşıma Sözleşme kapsamında her ne kadar ulusla-
rarası taşıma da olsa Sözleşmenin 1’inci maddesinin 2’inci fıkrasına
göre kalkış ve varış ülkelerinin her ikisinin de Montreal Sözleşmesine
taraf olma şartı gerçekleşmemiştir. Bu halde Türkiye de Varşova Söz-
leşmesine taraf olduğu için Varşova Sözleşmesi uygulama alanı bula-
caktır. Hâlihazırda örneğin Rusya, İran ve Irak Montreal Sözleşmesi-
ne taraf değildir, ancak Varşova Sözleşmesine taraftırlar.
68
Bu halde
Türkiye’den bu üç ülkeye veya bu üç ülkeden Türkiye’ye tek yön bir
taşımada Varşova Sözleşmesi hükümleri uygulama alanı bulur..
Diğer taraftan Türkiye’den Rusya, İran veya Irak’a
gidiş-dönüş
ola-
rak yapılan taşıma sözleşmelerinde ise Rusya, İran veya Irak Montreal
Sözleşmesine taraf olmasa dahi Montreal Sözleşmesinin 1’inci maddesi-
nin 2’inci fıkrası uyarınca kalkış ve varış yeri taraf bir Devlette bulundu-
ğu ve –sözleşmeye taraf olmasa da- diğer bir ülkede kararlaştırılmış bir
duraklama yeri olduğu için Montreal Sözleşmesi uygulama alanı bulur.
Belirtmek gerekir ki bunun tam tersi bir halde, Rusya, İran veya Irak’tan
Türkiye’ye gidiş-dönüş bir taşıma sözleşmesinde ise kalkış ve varış yeri
Montreal Sözleşmesine taraf olmayan bir devlette olduğu için Montreal
Sözleşmesi değil Varşova Sözleşmesi uygulama alanı bulacaktır.
D. Ne Varşova Sözleşmesi ve Tadillerine ne de Montreal
Sözleşmesine Taraf Olan Devletler ile Türkiye Arasında
Yapılan Taşımalar
Birleşmiş Milletler’e üye 193
69
devlet vardır, dünyadaki bağımsız
devletlerin sayısı ise 195’tir
70
. Varşova Sözleşmesine 152, Montreal Söz-
68
8 Şubat 2016 tarihinde bu ülkeler Montreal Sözleşmesine taraf değildirler. Güncel
statüler için bkz.
http://www.icao.int/secretariat/legal/List%20of%20Parties/Mtl99_EN.pdf ve
http://www.icao.int/secretariat/legal/List%20of%20Parties/WC-HP_EN.pdf.
69
http://www.un.org/en/members/(8.2 2016).
70
http://www.state.gov/s/inr/rls/4250.htm(8.2.2016).