345 / 497
Varşova ve Montreal Sözleşmelerinin Eş Zamanlı Uygulanması, Havayoluyla Yapılan ...
344
sözleşmesidir ve Varşova Sözleşmesinin uygulama alanına girer. Ka-
rarlaştırılan duraklama yerinin Varşova Sözleşmesine taraf bir ülkede
olması da gerekmez. Bu son halde gidiş dönüş taşıma sözleşmelerinde
gidilen ülkenin Varşova Sözleşmesine taraf olmaması halinde Varşova
Sözleşmesinin uygulanması temin edilmektedir.
60
Vurgulamak gere-
kir ki kalkış yerinin Varşova Sözleşmesine taraf bir devlette olması ge-
rekmektedir. Eğer kalkış yeri Varşova Sözleşmesine taraf bir devlette
değilse kararlaştırılan duraklama yeri Varşova Sözleşmesine taraf bir
devlette olsa bile böyle bir taşıma sözleşmesi Varşova Sözleşmesinin
uygulama alanına girmez.
61
Birden fazla duraklama yerinin olması
halinde de durum değişmez, uluslararası sözleşmenin niteliği kalkış
ve varış yerine göre tespit edilecektir.
C. Sözleşmesel Yaklaşım
Önemle belirtmek gerekir ki uluslararası taşıma olup olmadığının
belirlenmesinde fiilen uçağın kalkış ve varış yeri değil taşıma sözleş-
mesinde kararlaştırılan yer; yerler dikkate alınır. Sözleşmenin 1’inci
maddesinin 2’inci fıkrasında
“...taraflarca yapılan sözleşmeye göre…”
ifa-
desiyle uluslararası taşımalara ilişkin diğer uluslararası sözleşmelerde
olduğu gibi Varşova Sözleşmesinde de sözleşmesel yaklaşım (“contrac-
tual approach”)
62
benimsenmiştir. Bu prensibe göre dikkate alınan
söz-
leşmedir
. Taşıma sözleşmesi esas alındığı için, tek bir taşıma sözleşmesi
kapsamında aktarmalı yapılan taşımalarda ilk kalkış ve nihai varış
yeri Varşova Sözleşmesi ve tadillerinin uygulanıp uygulanmaması ko-
nusunda belirleyici olmaktadır.
2.
Montreal Sözleşmesine Göre Uluslararası Taşıma
Montreal Sözleşmesinin uygulama alanı başlıklı 1’inci maddesi
ve uluslararası taşımanın tanımlandığı aynı maddenin 2’inci fıkrası
60
Tompkins, sf.79; Message From the President, sf. X; Nicolas Mateesco Matte, Inter-
national Air Transport, Law of Transport, International Encyclopedia of Internati-
onal Law, C. XII B. 6, sf.27 vd. ; P.C. Haanappel, , The Law and Policy of Air Space
and Outer Space, A Comparative Approach, (Kluwer: 2003) sf. 79; Larsen, Paul/
Gillick/Sweeney, Joseph E. sf.314.
61
Tompkins, sf.80.
62
Francesco Berlingieri, “An Analysis of Two Recent Commentaries of the Rotter-
dam Rules”, Il Diritto Maritimo, Y.2012-I, sf.9-10,68; Raffeal Ilescas Ortiz, “What
Changes in International Transport Law after the Rotterdam Rules”, Unif. Law
Rev. Y. 2009, sf. 899.