189 / 561
Türk Hukukunda Anayasa Mahkemesi Kararlarının Geriye Yürümezliği Sorunu...
188
b. Bağlayıcı Olması
Anayasa Mahkemesi kararları nitelikleri gereği bağlayıcıdırlar.
Anayasanın 153’üncü maddesi gereğince Anayasa Mahkemesi kararla-
rı Resmi Gazetede hemen yayımlandıktan sonra yasama, yürütme ve
yargı organlarını, idare makamlarını, gerçek ve tüzelkişileri bağlar.
10
Anayasa Mahkemesi kararlarının bağlayıcı olması kesin olmalarının
doğal bir sonucudur. Hukuk devletlerinde uyuşmazlıkların kesin bir
çözüme kavuşması ve bu sonucu bireylerin ve kurumların kabul edip
uyması istikrar ilkesinin bir gereğidir.
11
Burada belirtmekte yarar olan bir husus da aynı zamanda bir yar-
gı organı olan Anayasa Mahkemesi’nin verdiği kararlar Mahkemenin
kendisini de bağlar. Dolayısıyla hukuki istikrar ve güvenin tesisi ve
uygulama birliği bakımından Anayasa Mahkemesi kararlarının ilke
ve esaslar noktasında birbirleriyle çelişmemesi gerekmektedir. Ancak
değişen koşullardan dolayı mahkemenin içtihat değiştirmesi günde-
me geldiğinde bunun ilkesel bir değişim olduğu, üyelerin kişisel ta-
sarrufundan kaynaklanmadığının hazırlanacak doyurucu gerekçede
belirtilmesi gerekir.
12
Anayasa’nın 153’üncü maddesinin birinci fıkrasının ikinci cümle-
sinde iptal kararları gerekçesi yazılmadan açıklanamayacağı belirtil-
miştir. Ancak, Anayasa Mahkemesi’nin kamuoyunun yakından takip
ettiği bir kısım davaların gerekçelerini yazmadan önce hüküm fıkra-
sını açıkladığı görülmektedir. Anayasa’nın 153’üncü maddesinin ilk
fıkrasına dayanılarak henüz gerekçesi yazılmadan açıklanan bu tür
kararların bağlayıcı olduğu değerlendirilmektedir. Burada maddenin
yazılış tarzından iptal kararları dışındaki kararların gerekçelerinin
yazılmadan açıklanabileceği ve bu haliyle bağlayıcı olacağı gibi bir so-
nuç çıkmaktadır. Bu noktada siyasi partilerin kapatılması davalarında
verilen kararlar buna örnek gösterilebilir.
13
10
Adalı, s. 4; Turan Yıldırım,
“
Anayasa Mahkemesi Kararlarının Bağlayıcılığı”,
Amme İdaresi Dergisi
, C. 26, S. 4, Y. 1993, s. 69-80.
11
Akgül, s. 1061.
12
Yıldırım, s. 79.
13
Murat Sevinç,
“
Anayasa Mahkemesi Kararlarının Resmi Gazete’de Yayımı ile
Bağlayıcılığı Arasındaki İlişki”,
Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergis
i,
C. 60, S. 1, s. 179.