Dergi(124)

Bir Ceza Muhakemesi Hukuku İşlemi Olarak Adli Arama...

266

lanması gerektiğini ifade eden görüşler

ile birlikte; CMK’da bir dü-

zenleme bulunmadığından arama emrinin sonradan hâkim onayına

sunulmasına gerek olmadığını, Anayasa 20 ve 21. maddelerindeki “…

Hâkim kararını el koymadan itibaren kırk sekiz saat içinde açıklar.”

hükmünden dolayı hâkim denetiminin sadece el koyma için arandı-

ğının kabul edilmesi gerektiği ancak hükmün Anayasa’ya aykırılığı

nedeniyle gözden geçirilmesi gerekliliğini ifade eden görüşler de mev-

cuttur.

Cumhuriyet Savcısının verdiği arama kararının hâkim onayı-

na sunulması her ne kadar elkoyma tedbirinde (CMK. m.127) olduğu

gibi CMK hükmünde açıkça düzenlenmemiş olsa da bu durum savcı

emri ile yapılan aramanın hâkim tarafından onaylanmaması halinde

arama ile elde edilen delilin kullanılabileceği, hâkim onayına ihtiyaç

bulunmadığı şeklinde yorumlanmamalıdır. Zira yazılı emir üzerine

arama işleminin, emrin verildiği zamandan itibaren 24 saat içinde, so-

ruşturma evresinde sulh ceza hâkiminin, kovuşturma evresinde ise

mahkemenin onayına sunulması anayasal zorunluluktur.

Arama karar veya emrinde bulunması gerekenler CMK’nın 119/2.

maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre; arama karar veya emrinde,

aramanın nedenini oluşturan fiil, aranılacak kişi, aramanın yapılacağı

konut veya diğer yerin adresi ya da eşya ve karar veya emrin geçerli

olacağı süre açıkça gösterilecektir. Bunlara ek olarak, Adli ve Önleme

Aramaları Yönetmeliği’nin 7/7. maddesinde, arama karar veya emrin-

de aranılacak eşyanın elde edilmesi hâlinde el konulup konulmayaca-

ğının da açıkça gösterileceği hüküm altına alınmıştır. Bu düzenleme

ise arama kararını aynı zamanda bir elkoyma kararına dönüştürmek-

te ve kanuna aykırılık teşkil etmektedir.

Arama kararı veya emrinde bulunması gereken hususları dü-

zenleyen CMK m.119/2 hükmü karşısında genel bir arama kararı ve-

rilebilmesinin mümkün olmadığını da ifade etmek gerekir.

Arama

Nur Centel, Hamide Zafer, Ceza Muhakemesi Hukuku, Beta Yayınevi, 11. Bası,

İstanbul, 2014, s. 390.

Özbek ve Diğerleri, s. 383-384.

Keskin Kiziroğlu, s.151.

Özbek ve Diğerleri, s. 378.; Hakeri-Ünver, s. 407.

Bkz. Aydemir v. Türkiye (Başvuru No: 17811/04 Karar Tarihi: 24 Mayıs 2011)

“Arama emrinin içerik ve kapsamı ile ilgili olarak AİHM, belgenin kesin olma-

yan ifadelerle kaleme alındığını tespit etmektedir. Hâkim arama emrini verirken,

hiçbir konuda sınırlama koymamış, sadece tarihini ve bunun bir defaya mahsus