43 / 561
Türkiye’de Bulunan Suriyelilere Uygulanan Geçici Koruma Statüsü...
42
biyeti veya siyasî düşüncelerinden dolayı zulme uğrayacağından haklı
sebeplerle korktuğu için vatandaşı olduğu ülkenin dışında bulunan ve
bu ülkenin korumasından yararlanamayan ya da söz konusu korku
nedeniyle yararlanmak istemeyen yabancıya veya bu tür olaylar sonu-
cu önceden yaşadığı ikamet ülkesinin dışında bulunan, oraya döne-
meyen veya söz konusu korku nedeniyle dönmek istemeyen vatansız
kişiye statü belirleme işlemleri sonrasında mülteci statüsü verilir.
116
Bir yabancının 61. maddedeki şartları gerçekleştiriyorsa mülteci
statüsü kazanmak için başvuruda bulunması mümkündür. Başvuru-
da bulunacak yabancının bir vatandaşlığının bulunup bulunmaması-
nın bir önemi bulunmamaktadır.
117
61. maddeyi, Suriye’den ülkemiz sınırlarına gelen ya da sınırları-
mızı geçen kişiler bakımından değerlendirecek olursak:
YUKK, Türkiye’nin taraf olduğu 1951 tarihli Cenevre Sözleşmesi
ve 1951 Cenevre Sözleşmesi’ne, 1967 tarihli Ek New York Protokolü’ne
paralel olarak, mülteci statüsüyle uluslararası korumanın, bu milletle-
rarası hukuk kaynaklarına uygun olarak, devam eden coğrafî sınırla-
madan dolayı, “Avrupa ülkelerinde meydana gelen olaylar” ile sınırla-
mıştır.
118
Suriye’de meydana gelen olaylar Avrupa ülkelerinde meydana ge-
len olaylar kapsamında değildir. Bu nedenle, Türkiye sınırlarına gelen
ya da sınırlarımızı geçen Suriyelilere, ırkı, dini, tâbiiyeti, belli bir top-
lumsal gruba mensubiyeti veya siyasî düşüncelerinden dolayı zulme
uğrayacağından haklı sebeplerle korktuğu için Suriye dışında bulun-
salar bile ve bu ülkenin korumasından yararlanamıyor olsalar ya da
söz konusu korku nedeniyle yararlanmak istemiyor olsalar bile mülte-
ci statüsü tanınması mümkün değildir.
119
Ayrıca doktrinde, Suriyelile-
rin, Avrupa dışından gelmelerine ek olarak, ırklarından, dinlerinden,
tâbiiyetlerinden, belirli bir toplumsal gruba mensubiyetlerinden veya
116
Bu hüküm yürürlükten kaldırılmış olan 1994 tarihli Yönetmeliğinin 3. maddesin-
de yapılmış olan mülteci tanımıyla aynıdır.
117
Ekşi, Yabancılar ve Uluslararası Koruma, s.47.
118
Ekşi, Geçici Koruma Yönetmeliği, s. 66; Baran-Çelik, s. 74-76.
119
Ekşi, Türkiye’de Bulunan Suriyeliler, s. 8; Ekşi, Geçici Koruma Yönetmeliği, s.73;
Kaya/Yılmaz Eren, s. 29; Aytül Uzun, “Günümüzün Sosyal ve Ekonomik Sorunu
Olan Suriyelilerin Mülteci ve Ekonomi Hukuku Bakımından Değerlendirilmesi”,
Ankara Barosu Dergisi, 2015/1, s.111; Ekşi, The New Turkish Law, s.93.