Dergi(124)

TBB Dergisi 2016 (124)

Doğa ELÇİN

rınca, iade talebine sebep olan suç kendisinden iade talep edilen ta-

rafça siyasî bir suç veya böyle bir suç ile murtabit fiil olarak telâkki

edildiği takdirde suçlu iade edilmeyecek. Kendisinden iade talep edi-

len taraf, âdi bir suç için vâki iade talebinin bir şahsı ırk, din, milliyet

veya siyasî kanaat cihetinden takip veya cezalandırmak gayesiyle ya-

pıldığına veya bu şahsın vaziyetinin bu sebeplerden biri dolayısı ile

ağırlaşabileceğine dair ciddi sebepler mevcut olduğuna kanaat hâsıl

ettiği takdirde de aynı kaide tatbik edilecektir.

Sınırötesi Organize Suçlara İlişkin Birleşmiş Milletler Sözleşmesi

m.16/14 hükmü uyarınca eğer talepte bulunulan Taraf Devlet, talebin,

bir kişiyi cinsiyeti, ırkı, dini, vatandaşlığı, etnik kökeni veya siyasî

görüşleri nedeniyle yargılamak veya cezalandırmak için yapıldığına

veya bu nedenlerden herhangi biri bakımından, talebe uymanın anı-

lan kişinin durumuna halel getireceğine inanmak için ciddi nedenle-

rin varlığına kanaat getirirse, bu Sözleşme’deki hiçbir hüküm, iadeye

ilişkin bir zorunluluk getirdiği biçiminde yorumlamayacaktır.

Türkiye’de bulunan Suriyelilerin bir kısmı bu şartları taşımakta-

dır. Türkiye’de kalmakta iken gönüllü olarak ülkesine giriş çıkış ya-

pan Suriyeliler ise bu kapsamda değildir. Kirişçi de raporunda mülteci

kamplarından 262 bin kişilik “gönüllü geri dönüşler” içeren bir başat

daimi akışa işaret etmiştir.

140

Türkiye’de bulunan Suriyelilerin bir kısmı bu şartları taşımakta

olsa bile Geçici Koruma Yönetmeliği’nin 7. maddesinin üçüncü fık-

rasına göre, geçici korunanlar, YUKK’a göre belirlenen uluslararası

koruma statülerinden herhangi birini doğrudan elde etmiş sayılmaz-

lar. Ayrıca Geçici Koruma Yönetmeliği’nin 16. maddesine göre, geçici

korumanın uygulandığı süre içinde bu Yönetmelik kapsamındaki ya-

bancıların bireysel koruma başvuruları, geçici koruma tedbirlerinin

etkin şekilde uygulanabilmesi amacıyla işleme konulmaz.

Dolayısıyla, Suriye’den ülkemiz sınırlarına gelen ya da ülkemiz

sınırlarını geçen kişilerin, ikincil koruma statüsü için bireysel başvu-

ruda bulunmuş olsalar dahi bu başvuruları işleme konulmayacaktır.

140

Kirişçi, Suriyeli Mülteciler, s.19. Bu gönüllü geri dönüşleri izlemekle görevlen-

dirilmiş olan Helsinki Yurttaşlar Derneği ise geri göndermeme prensibi çerçeve-

sinde mevcut düzenlemelerin yetersizliğine vurgu yapmaktadır. Kirişçi, Suriyeli

Mülteciler, s.19.