Dergi(124)

Türkiye’de Bulunan Suriyelilere Uygulanan Geçici Koruma Statüsü...

kında kurallar koyacak ve bunların uygulanmasını sağlayacak bütün

gerekli önlemleri alacaklardır. Uygulanacak cezalar etkili, orantılı ve

caydırıcı olacaktır (m.30).

Türk hukukunda, geçici koruma kapsamında yapılacak ilk işlem-

ler, ülkeye kabul, silâhtan arındırılma, sevk merkezlerinde yapılacak

işlemler, sağlık kontrolleri, kayıt, geçici koruma kimlik belgesi düzen-

lenmesi, geçici barınma merkezlerine sevk işlemleri, geçici korunan-

lara illerde kalma hakkı verilmesi, ülkede kalış hakkı olarak belir-

tilmiştir (m.17-25). Geçici korumadan yararlanan yabancılara, sağlık,

eğitim, iş piyasasına erişim, sosyal yardım ve hizmetler, tercümanlık

hizmetleri sağlanabilir (m.26-31). Gümrük işlemleri ise 32. maddede

düzenlenmiştir.

Geçici korumadan yararlanan yabancıların uymakla yükümlü ol-

dukları yükümlülükler ise genel yükümlülükler ve davete uyma yü-

kümlülüğü olmak üzere 33 ve 34. maddelerde düzenlenmiştir. Bu yü-

kümlülüklere uymayanların haklarının kısıtlanması ise 35. maddede

yer almaktadır.

1. İkamet İzinleri ve Vize

Avrupa Birliği’nde, Yönerge’ye göre oturma hakkı, bir Üye Devlet

makamları tarafından verilen ve ilgili Devlet’in mevzuatında belirti-

len şekilde ve kendi sınırları içerisinde bir üçüncü ülke vatandaşına ya

da bir vatansız kişiye ikamet hakkı sağlayan herhangi bir izin ya da

yetki anlamına gelmektedir (m.2/1-g).

Yönerge’nin 8. maddesine göre Üye Devletler, koruma süresi bo-

yunca geçici korumadan yararlanan kişilere oturum izini temin ede-

cektir (m.8/1). Buna ek olarak Üye Devletler’in geçici korumadan ya-

rarlanan ve sınırlarına kabul ettikleri kişilere transit vizeler de dahil

olmak üzere gereken vizeleri almaları için her türlü imkânı sağlaya-

caklardır. Yönerge’de kitlesel akınların özelliği dikkate alınarak duru-

mun aciliyeti nedeniyle vize almak için gerekli formalitelerin en aza

indirgenmesi gerektiği ifade edilmiştir. Ayrıca vizeler için ücret talep

edilmeyecek ya da ücret en aza indirilecektir (m.8/2).

147

Konsey kararında belirtilen süre içerisinde geçici korumadan yararlanan kişi baş-

ka bir Üye Devlet’in sınırları içerisinde kalır ise ya da izin olmadan başka bir Üye