Dergi(124)

TBB Dergisi 2016 (124)

Doğa ELÇİN

Türk hukukunda Geçici Koruma Yönetmeliğinde ise “Genel İlke-

ler” başlıklı İkinci Bölüm içinde 4. madde, geçici koruma “hakkının”

uygulanması başlıklıdır. Bununla birlikte, 6. madde, “Geçici Korunan-

lara Sağlanacak Hizmetler” başlıklıdır ve 26. maddenin birinci fık-

rasında, bu Yönetmelik kapsamındaki yabancılara; sağlık, eğitim, iş

piyasasına erişim, sosyal yardım ve hizmetler ile tercümanlık ve ben-

zer hizmetler sağlanabilir hükmü bulunmaktadır. Dahası, geçici ba-

rınma merkezlerinde bulunanlara ya da bu merkezlerin dışında kalan

geçici korunanlara beslenme, sağlık, sosyal yardım eğitim ve benzeri

hizmetlerin imkânlar ölçüsünde sağlanacağı vurgulanmıştır (m.38).

Ulusal geçici koruma rejimi incelendiğinde, Yönergeyle paralel olarak

geçici korumadan yararlanan kişilere belirli asgarî standartların sağ-

landığının ancak bunun bireyler için talep edilecek sübjektif haklar

doğurmadığının kabulü gerekmektedir.

144

Doktrinde, Yönetmelikte

haklar yerine hizmetlerden söz edilmiş olması ve bu hizmetlerin zo-

runlu olarak düzenlenmemiş olması, geçici korumanın amacına uy-

gun olarak değerlendirilmiştir. Bu görüşe göre, sayının çokluğu dik-

kate alındığında mutlak haklar sağlamak kabul eden devlet olarak

mümkün olmayabilir.

145

Avrupa Birliği’nde, Yönerge’nin III. Bölümünde yer alan yüküm-

lülükler, ikamet izinleri, vize (m.8), bilgi ve geri kabul, kayıt ve veri

koruma (m.9, 10, 11), çalışma izni, konaklama ve konut, sosyal yardım,

öğretim ve aile birleşimi, refakatsiz çocuklara ilişkin düzenlemeler-

dir (m.12, 13, 14). BMMYK ise bu hükümlere, hareket özgürlüğü, aile

birleşimi hakkı, iş piyasasına erişim gibi konularda bazı kilit hakların

sınırlanması noktasından olumsuz eleştiriler yöneltmektedir.

146

Geçici korumanın sonunda, Üye Devletler, III. Bölüm’de düzenlen-

miş olan yükümlülüklerin geçici koruma kapsamında olan ve kendi

istekleriyle geri dönüş programından faydalanmakta olan kişilere bi-

reysel bazda genişletilmesine imkân sağlayabilir. Bu durumda geri dö-

nüş tarihine dek genişletilmiş kapsam yürürlükte kalacaktır (m.21/3).

Son olarak Üye Devletler, Yönerge’ye uygun olarak kabul edilen

ulusal hükümlerin ihlâl edilmesi hâlinde uygulanacak cezalar hak-

144

Kaya/Yılmaz Eren, s. 56; Baran-Çelik, s. 86.

145

Kaya/Yılmaz Eren, s. 56.

146

Özkan, s.231.