Dergi(124)

Türkiye’de Bulunan Suriyelilere Uygulanan Geçici Koruma Statüsü...

Geçici korumanın uygulandığı süre içinde bu kişilerin ikincil koruma

statüsü kazanmaları mümkün değildir. Kural bu olmakla birlikte, geçi-

ci koruma kapsamına alınmayacak yabancılardan, 8.maddenin ç ben-

dinde yer alan, ülkesinde silâhlı çatışmaya katılmış olanların, silâhlı

faaliyetlerine kalıcı olarak son verdiklerinin anlaşılması hâlinde, bi-

reysel olarak uluslararası koruma statüsü belirleme işlemlerine eri-

şimlerinin sağlanacağı düzenlenmiştir (m.14/3). Yani bu kişilerin diğer

sivillerden farklı ve ayrıcalıklı olarak bireysel olarak uluslararası koru-

ma statüsü belirleme işlemlerine erişimleri sağlanacaktır. Bu ayrıcalık-

lı kişiler, m.63’de aranan şartları taşıyorlar ise ikincil koruma statüsü

kazanabilirler.

VII. GEÇİCİ KORUMADAN YARARLANAN KİŞİLERİN

HAKLARI YA DA KABUL EDEN DEVLETİN

YÜKÜMLÜLÜKLERİ

Geçici koruma statüsü sağlananların da, 1951 tarihli Cenevre

Sözleşmesi’nin mülteciler için getirmiş olduğu sağlık hizmetlerinden

yararlanma, çalışma hakkı, aile birleşimi, eğitim hakkı gibi haklardan

yararlanması gerektiği ancak kitlesel akınlarda bunun gerçekleşme-

sinde zorluklar yaşandığı belirtilmektedir.

141

Özellikle Bosna Hersek

ve Kosova deneyimlerinde, Avrupa Birliği’ne Üye Devletler’in, geçici

korumadan statüsü sağlanacak kişiler bakımından 1951 tarihli Cenev-

re Sözleşmesi’nden bağımsız bir değerlendirme yaptıkları görülmüş-

tür.

142

Avrupa Birliğinde, Yönerge’nin III. Bölümü, “Geçici Korumadan

Yararlanan Kişilere Karşı Üye Devletler’in Yükümlülükleri” başlıklı-

dır. Bu bölümde “haklar” yerine “yükümlülükler” teriminin kulla-

nılması, Üye Devletler’in geçici korumadan yararlanan kişilere belirli

asgarî standartları sağlamakla yükümlü olduğu ancak bunun bireyler

için talep edilebilecek sübjektif haklar doğurmadığı anlamına gelmek-

tedir.

143

141

Kaya/Yılmaz Eren, s. 53.

142

Matthew J. Gibney, “Between Control and Humanitarianism: Temporary Protec-

tion in Contemporary Europe”, Georgetown Immigration Law Journal, Vol.14,

2000, s.697.

143

Kerber, s.201; Çiçekli, s. 319.