Dergi(124)

530 / 561

TBB Dergisi 2016 (124) Özden SAV 529
kabul edilmemişti71. Kaynak sorunu, Norveç hükümetinin Nansen’in
Norveç’teki taşınmazları (gayrımenkuller) karşılığı olarak yaptığı
250,000 Kronluk bağış ile Fransa ve Norveç’te satışa sunulması ka-
rarlaştırılan Nansen pullarından elde edilen gelir sayesinde aşılmaya
çalışılmıştır. Bu sayede sığınmacıların, kabul eden ülkelere (örneğin
Osmanlı Ermenileri’ni kabul eden Suriye ve Lübnan’a) yaptıkları yol-
culuk giderleri karşılandığı gibi, türlü kabul eden ülke topraklarında
barınma olanakları sağlanmış, sağlık giderleri görülmüş ve bir kısım
sığınmacı için günlük cep harçlığı bile sağlanabilmiştir. Ayrıca, ülke-
lerine geri dönen Rus sığınmacıların çalışması için Rusya’da iki çiftlik
ve Lozan Antlaşması çerçevesinde Türkiye’den ayrılan Yunanlılar için
de Batı Trakya’da bir çiftlik kurulabilmiştir72.
Milletler Cemiyeti, bu dönemde sığınmacılar bakımından yalnız-
ca insancıl yardım sağlanmakla kalınmamış, ayrıca örgüt bünyesinde
bir dizi uluslararası antlaşmanın da hazırlanmasına önayak olmuştur.
Bu çerçevede, 4 Ağustos 1921 tarihinde Rus Sığınmacılar Sorununa
İlişkin Konferans’ta konuya ilişkin Kararlar kabul edilmiştir. Ayrıca
imzalanan, 5 Temmuz 1922 ve 31 Mayıs 1924 tarihli Rus ve Ermeni
Sığınmacılara 73 Kimlik Belgesi Verilmesi Anlaşmaları ile bu anlaş-
malar üzerinde değişiklik yapan 12 Mayıs 1926 tarihli Anlaşma’nın
hazırlanması ve yürürlüğe konulmalarını sağlamıştır 74.
Başlangıçta yalnızca Rus sığınmacılar için düşünülmüş olan
bu yolculuk belgeleriyle ilgili düzenleme, 1924 yılında Osmanlı
İmparatorluğu’nun sona ermesine bağlı olarak yurtsuz kalan Ermeni
71 C.A. Macartney, “Refugees: The Work Of the League”, -
72 Ibid.
73 1926 Anlaşması’nda verilen Ermeni ve Rus sığınmacı tanımları, vatandaşlığını ta-
şıdığı devletle ilişkisi kesildiği için devletin korumasından yararlanamayan kim-
selere ilişkindir ve şöyleder:
“Armenian: Any person of Armenian origin formerly a subject of the Ottoman
Empire who does not enjoy or who no longer enjoys the protection of the Govern-
ment of the Turkish Republic and who has not acquired another nationality.”
“Russian: Any person of Russian origin who does not enjoy or who no longer en-
joys the protection of the Government the Union of Socialist Soviet Republics and
who has not acquired another nationality.”
74 Issue of Certificates of Identity to Russian Refugees, 5 Temmuz 1922, 13 L.N. T.S.
237; Plan for the Issue of a Certificate of Identity to Armenian Refugees, 31 Mayıs
1924, Lo N Doc. C.L. 72(a); Arrangement Amending the Pevious Arrangements
dated July 5, 1922 and May 31, 1924, signed on May 12, 1926, 89 L.N.T.S. 47.