533 / 561
Uluslararası Hukuk Açısından Sığınma, Göç, Nüfus Mübadelesi Vatansızlık...
532
1924-25 döneminde önemli sayıda sığınmacı için denizaşırı ülke-
lerde yerleşme olanakları yaratılmıştır. Dünyadaki ekonomik bunalı-
ma karşın sığınmacıların yerleştirilebileceği ülke bulmak için çalışma-
larını yılmaksızın sürdüren Nansen’in Arjantin, Brezilya, Paraguay ve
Uruguay ile yaptığı görüşmeler sonuçsuz kalmıştır. Ancak, 1924 yılın-
da Milletler Cemiyeti ile Uluslararası Çalışma Örgütü (
ILO
)
81
arasında
varılan bir mutabakat sonucu yapılan düzenlemeyle, işçi gereksinimi
olan işverenler ve ülkeler ile ILO arasında bağın kurulması sağlanmış-
tır. Bu çerçevede işe yerleştirmek üzere göç düzenlemeleri yapılmıştır.
Böylece, 1925 - 1929 yılları arasında yaklaşık 50,000 sığınmacı için iş
ve yerleşim sağlanmıştır. Avrupa’da yalnızca Fransa’nın yabancı işçi
kabul ettiği bilinmektedir
82
.
Nansen’in işbaşında olduğu bu dönemde, toplam 40,000 Ermeni
sığınmacının Suriye ve Lübnan’da kurulan kasabalara, 10,000 Erme-
ni sığınmacının ise Erivan’a yerleştirildiği Milletler Cemiyeti kaynak-
larından öğrenilmektedir. Bu dönemde, kalabalık bir Rus ve Ermeni
sığınmacı grubu ile Saar bölgesinden gelen Alman sığınmacının ise
Fransa tarafından kabul edildiği, yaklaşık bir milyon sığınmacıya ise
Nansen ofisi tarafından maddi, akçalı ve tüzel (
legal
) yardım sağlan-
dığı bilinmektedir
83
.
Yine aynı dönemde, Kafkaslar bölgesinden gelen toplam 15,000
Süryani-Keldani (
Assyro-Chaldeans
) ile Lozan Antlaşması’na konu
Yunanistan veya Orta Doğu’da bulunan 150 Türk sığınmacının,
Avusturya’dan gelen 6,000 Rutenyalı (
Ruthenian
) yeniden yerleştiril-
miştir. Ayrıca, Fransa’da bulunan Karadağlıların (
Montenegro
) ülkele-
rine geri dönüşleri sağlanmış, 16,000 Romanyalı Yahudi ile Avusturya,
Fransa ve Romanya’da bulunan 10,000 Macar vatandaşının kendilerini
kabul edecek ülkelere yolculuk etmeleri sağlanmıştır
84
.
81
Uluslararası Çalışma Örgütü’nün, o dönemdeki adı Bureau International de
Travaille (BIT).
82
Burgess, a.g.m., s.4.
83
Nansen International Office for Refugees, League of Nations in the Fall of 1930
report. Milletler Cemiyeti’nin raporlarında yer alan sayısal verilerden çok farklı
verilere ise Ermeni kaynaklarında rastlanmaktadır. Örneğin S Minasyan, “De-
mographic changes of Armenian population of Georgia and their political conse-
quences at 1918- since our days”,
<http://www.armenianhistory.com/Nyuter/demography/Demographic%20changes%20>
84
Burgess, a.g.m.