Dergi(124)

TBB Dergisi 2016 (124)

Özden SAV

533

Nansen’in 1930 yılındaki ölümünden sonra, Milletler Cemiyeti

bünyesinde “Sığınmacılar İçin Nansen Uluslararası Ofisi” adlı organın

kurulması yeğlenmiştir. Ancak nüfus hareketleri süreklidir.

Avrupa anakarasında yaşanan, “siper, süngü ve zehirli gaz savaşı”

olarak anılan I. Dünya Savaşı’nın yaraları daha silinmeden, A.Hitler’in

Almanya’daki seçimleri kazanması ve iktidara gelmesiyle birlikte,

1933 yılından başlamak üzere Almanya’dan dışarı yaşanan toplu göç

sorununu çözmek üzere, Milletler Cemiyeti’nden bağımsız bir Yük-

sek Komiserlik ofisinin Londra’da kurulduğu görülür. Dönemin ağır

sorunlarını aşmakta zorlanan Nansen Ofisi de,

Londra

’daki Yüksek

Komiserlik de 1938’de kapanır. Her iki birimin de işlevini görmek

üzere, Milletler Cemiyeti tarafından merkezi Londra’da olmak üzere

“Hükûmetlerarası Sığınmacılar Komitesi” kurulmuştur.

Bu dönemde imzaya açılan uluslararası sığınmacı antlaşmaları ara-

sında, Sığınmacıların Uluslararası Statüsüne ilişkin Sözleşme 28 Ekim

1933

, 4 Temmuz 1936 tarihli “Almanya’dan Gelen Sığınmacıların Sta-

tüsüyle İlgili Geçici Anlaşma”

ve 4 Eylül 1939 tarihli “Almanya’dan

Gelen Sığınmacıların Statüsüyle İlgili Düzenlemeye Ek Protokol” gö-

rülmektedir

. Milletler Cemiyeti çerçevesinde oluşturulan bu antlaş-

malar I. Dünya Savaşı ertesindekiler gibi, bu kez de Almanya’dan kay-

naklanan sığınmacılar sorununa çözüm bulunması, bir başka deyişle

ülke ve sorun temelinden hareketle düşünülmüş çözümlerdir.

Bu dönemde yukarıda anılan evrensel antlaşmalardan başka, sı-

ğınma konusuna özgü bölgesel antlaşmalar da imzalanmıştır:

(i) Bunlardan ilki, 20 Şubat 1928 tarihli “Havana Sığınma Sizleş-

mesi”;

(ii) İkincisi ise, 26 Aralık 1933 tarihli Montevideo Siyasasal Sığın-

ma Sözleşmesi’dir.

Convention relating to the International Status of Refugees signed at Geneva, Oc-

tober 28th, 1933, 159 LNTS 199.

Provisional Agreement concerning the Status of Refugees coming from Germany,

04 Temmuz 1936, 3952 L.N.T.S. 61.

Additional Protocol to the provisional arrangement and to the Convention signed

at Geneva on July 4th, 1936 and February 10th, 1938, respectively, concerning the

status of refugees coming fromGermany opened for signature at Geneva, Septem-

ber 14th, 1939.