Dergi(124)

TBB Dergisi 2016 (124)

Özden SAV

535

tün kurulması önerisi A.B.D. Başkanı T. Roosevelt tarafından dile ge-

tirilmiştir. Bu öneri üzerine kurulan Birleşmiş Milletler örgütü bün-

yesinde yine nüfus hareketlerine ilişkin ilk çalışmalar yapılmıştır.

Böylece, BM bünyesinde hazırlanan, evrensel nitelik taşıyan antlaşma

olan “Sığınmacıların Hukuki Durumuna İlişkin Sözleşme” 28 Tem-

muz 1951’de Cenevre’de imzaya açılmıştır. Kendinden önce yapılmış

olan (yukarıda anlatılan) 1921, 24, 26 düzenlemelerinin yerini alan

anılan sözkonusu Sözleşme, 22 Nisan 1954’ten bu yana yürürlüktedir.

Günümüzde “1951 Sözleşmesi” olarak da anılan sözkonusu antlaşma-

ya yaklaşık 170 devlet taraf bulunmaktadır

. Sözleşme’ye ek olarak

yapılan Protokol ise 1966 tarihlidir ve taraf devletler bakımından ek

yükümler getirmektedir.

Anılan evrensel düzenlemeler dışında, sığınma sorunlarının ya-

şandığı bazı bölgelerde, bölgesel antlaşmalar da imzalanmıştır. Bu tür

bölgesel antlaşmalar arasında şunlar sayılabilir:

(i) 1954 tarihli Karakas Diplomatik Sığınma Sözleşmesi;

(ii) 1954 tarihli Karakas Ülkesel Sığınma Sözleşmesi;

(iii) 1969 tarihli Sığınmacılara İlişkin Afrika Birliği Sözleşmesi;

(iv) Avrupa Konseyi bünyesinde hazırlanıp imzaya açılan 1959 ta-

rihli Sığınmacılar İçin Vizenin Kaldırılması Avrupa Sözleşmesi;

(v) 1980 Sığınmacıların Sorumluluğunun Transferine İlişkin Av-

rupa Antlaşması;

(vi) Latin Amerika devletlerinin kabul ettiği 1984 Kartagena Bil-

dirgesi;

(vii)1977 Avrupa Konseyi Ülkesel Sığınma Bildirisi;

(viii) 1966 Sığınmacı Statüsü ve Muamelesi Konusunda Bangkok

İlkeleri ive

(ix) B.M. bünyesinde kabul edilen 1967 tarihli B.M. Ülkesel Sığın-

ma Bildirisi

UN Convention on the Status of Refugees and additional Protocol) “Mültecilerin

Hukuki Durumuna Dair Sözleşme” adını taşınan sözkonusu metne TBMM İnsan

Hakları elektronik sayfasından erişilebilmektedir.

Prof Dr H Pazarcı, 2 Uluslararası Hukuk Dersleri, Gözden geçirilmiş 8.bası, 189-

197 (Ankara, 2004).