125

Mükellefin Özelge Yoluyla İzahat Talep Hakkı, Hukuki Sonuçları ve Bazı Tartışmalı Konular

156

konusunda önemli belirlemeler yapılmıştır. Aynı konuda farklı özel-

ge verilmesi gibi olumsuz uygulamaların önüne geçmek amacıyla,

özelgelerin oluşturulmasında Gelir İdaresi Başkanlığı bünyesinde bir

komisyon kurulması ve özelgelerin internet ortamında yayımlanması

gibi yenilikler getirilmiştir.

“Özelge”

ibaresi ilk kez kanunda yer almış-

tır. İzahat taleplerini karşılama yetkisi Maliye Bakanlığı yerine Gelir

İdaresi Başkanlığı’na tanınmıştır. Başkanlık mükelleflerin izahat talep-

lerini özelge vermek suretiyle karşılayabileceği gibi, tüm mükellefler

açısından uygulamaya yön vermek amacıyla sirküler yayımlamak su-

retiyle de karşılayabilecektir.

VUK’un 413 üncü maddesinin ilk halinin son fırkasında yer alan,

“Alacakları cevaplara göre hareket eden mükelleflerin bu hareketleri cezayı is-

tilzam etse dahi ceza kesilmez.”

hükmüne maddenin 6009 sayılı Kanun’la

değişik halinde yer verilmemiştir. Söz konusu düzenleme,

“Yanılma”

halini düzenleyen 369 uncu maddeye derç edilmiş; sadece ceza kesil-

memesi değil, gecikme faizi hesaplanmamasını da kapsayacak şekilde

düzenlenmiştir. Böylece, mükellefin izahat talep hakkının mükellefe

sağladığı korumanın kapsamı genişletilmiştir.

Mükellefin izahat talebine ilişkin diğer önemli bir gelişme, 6009

sayılı Kanun’la Vergi Usul Kanunu’nun 140 ıncı maddesinde yapılan

değişikliklerle ilgilidir. Söz konusu madde ile incelemede uyulacak

usul ve esaslar konusunda mükellef lehine önemli düzenlemeler ya-

pılmıştır. Sirkülerlerin vergi inceleme elemanlarını bağlayacağı açıkça

hüküm altına alınmıştır. Rapor Değerlendirme Komisyonları, vergi in-

celeme raporlarını kanun, kararname, tüzük, yönetmelik, genel tebliği

ve sirkülerlere ilave olarak özelgeler yönünden de değerlendirecektir.

Böylece, özelgelerin Rapor Değerlendirme Komisyonları tarafından ne

şekilde işleme tabi tutulacağı konusu ile inceleme elemanları için do-

laylı bağlayıcılığı hususu kanun düzeyinde hüküm altına alınmıştır.

6009 sayılı Kanun öncesinde özelgelerin bağlayıcılığı hususu Ma-

liye Bakanı Makam Onayı ile sağlanmaya çalışılmıştır. Bu konuda

27.03.2003 tarihli, Maliye Bakanlığı MakamOnayı çıkarılarak, inceleme

elemanlarının özelgede yer alan idarenin izahatını yanlış bulmaları

durumunda yapacakları iş ve işlemlerin, mükellef ile idare arasındaki

güven ilişkisini zedelemeyecek bir tarzda yürütülmesi amaçlanmıştır.

Ancak, uygulamada yaşanan sorunların devamı ve bunun mükellefin