125

TBB Dergisi 2016 (125)

Hasan AYKIN

157

idareye olan güvenini aşındırma etkisi, vergilemede hukuki güvenlik,

belirlilik ve kesinlik gibi temel ilkeler açısından ortaya çıkardığı olum-

suzluklar göz önünde bulundurularak konu kanunla düzenlenmiştir.

3.2. Özelge Yoluyla İzahat Talep Hakkının Uygulama Usul ve

Esasları

Mükelleflerin izahat talep hakkını kullanmaları belli usul ve esas-

lara bağlanmıştır. Bu usul ve esaslara bağlı olarak yapılmayan izahat

taleplerinin, VUK’un ilgili maddelerinde yer alan bazı hakları mükel-

leflere sağlaması mümkün değildir. Aşağıda mükellefin izahat talep

hakkının uygulanmasına ilişkin usul ve esaslara ana hatları ile başlık-

lar halinde yer verilmektedir.

3.2.1. Özelge Talep Edebilecekler

Özelgenin mükelleflere sağladığı bazı haklar bulunması nedeniy-

le, özelge talep hakkı herkese tanınmamıştır. VUK’un 413 üncü madde-

sinde

“mükelleflerin”

özelge talep edebilecekleri belirtilmiştir. VUK’un

mükellef ve vergi sorumlusunu tanımlayan 8 inci maddesinin 4 üncü

fıkrasında yer alan

“Bu Kanunun müteakip maddelerinde geçen “mükellef”

tabiri vergi sorumlusuna da şamildir.”

hükmü uyarınca, vergi sorumlula-

rının da özelge talep etme hakkının bulunduğunu belirtmek gerekir.

Nitekim Mükelleflerin İzahat Taleplerinin Cevaplandırılmasına Dair

Yönetmeliğin 9 uncu maddesinde özelge talebinde bulunacaklar; mü-

kellefler, vergi sorumluları ile bunların mirasçıları, yetki belgesine sa-

hip kanuni temsilcileri veya vekilleri olarak tahdit edilmiştir.

Mükellefin dar veya tam, sürekli veya süreksiz mükellef statüsün-

de bulunmasının, gerçek veya tüzel kişi olmasının, gerçek kişi mü-

kellefler için Türk vatandaşı veya başka bir ülke vatandaşı olmasının

özelge talep etme hakkına sahip olma açısından bir önemi bulunma-

maktadır.

Mükellefin kayıtlı olduğu oda ve birliklerin izahat talebinde bulu-

nup bulunamayacakları hususu tartışmalara ve ihtilafa konu olmuştur.

Yanılma ve görüş değişikliği halinde vergi cezası kesilmeyece-

ği ve gecikme faizi hesaplanmayacağını hüküm altına alan VUK’un

369 uncu maddesinin birinci fıkrasında, yanılma halinin uygulana-