125

Mükellefin Özelge Yoluyla İzahat Talep Hakkı, Hukuki Sonuçları ve Bazı Tartışmalı Konular

168

raporları rapor değerlendirme komisyonları tarafından değerlendiril-

mektedir. Bu değerlendirme aşamasında, rapor değerlendirme komis-

yonları VUK’un 140 ıncı maddesi uyarınca yerine getirecekleri değer-

lendirme işlemi sırasında, vergi kanunları ile ilgili kararname, tüzük,

yönetmelik, genel tebliğ ve sirkülerin yanında özelgeleri de dikkate

almak zorundadırlar. Bu durum niteliği itibariyle yardımcı kaynak ni-

teliğindeki özelgeleri

, kısmi olarak bağlayıcı bir düzenleme hüviyeti-

ne kavuşturmaktadır. Bu durum, hukuki anlamda sorunludur. Çünkü

esasen yardımcı kaynak olan özelgeler, bağlayıcı nitelikteki düzenle-

meler gibi dava konusu yapılamamaktadır.

Böylece, bir yönü ile bağ-

layıcı idari düzenlemenin gücüne sahip, ancak yargısal denetimin dı-

şında kalan bir hukuki metin türü söz konusu olmaktadır.

İncelemeyi yapanla komisyon arasında uyuşmazlık oluşması ha-

linde uyuşmazlığa konu vergi inceleme raporları üst değerlendirme

mercii olarak, Maliye Bakanlığınca belirlenen tutarları aşan tarhiyat

önerisi içeren vergi inceleme raporları ise doğrudan, Vergi Denetim

Kurulu Başkanlığı bünyesinde bir Başkan Yardımcısının başkanlı-

ğında dört grup başkanından oluşan beş kişilik Merkezi Rapor De-

ğerlendirme Komisyonu tarafından vergi kanunları ile bunlara iliş-

kin kararname, tüzük, yönetmelik, genel tebliğ, sirküler ve özelgelere

uygunluğu yönünden değerlendirilmektedir. İncelemeyi yapanlar, bu

komisyon tarafından yapılacak değerlendirmeye uygun olarak düzen-

leyecekleri vergi inceleme raporlarını işleme konulmak üzere bağlı ol-

dukları birime tevdi etmek durumundadırlar.

Yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde inceleme elemanı, ver-

gi inceleme raporunun tanzimi sürecinde özelge ile bağlı değildir. An-

cak mükellef tarafından kendisine sunulan özelgeleri vergi inceleme

raporunda uygun şekilde değerlendirme konusu yapmak durumun-

dadır. Böyle bir değerlendirme neticesinde özelgedeki izahata katıl-

mayan vergi inceleme elemanı, özelgeye uygun olarak yapılan işlemle

Celal Çelik, “Vergi Hukukunun Yardımcı Kaynağı Olarak İdari Düzenlemeler”,

Vergi Dünyası

, Mayıs 2003.

Özegelerin idari davaya konu edilebilecek kesin ve yürütülmesi zorunlu olan

bir işlem niteliğinde olmadığı yönünde verilmiş yargı kararları bulunmaktadır.

(Danıştay 7. Dairenin 26.05.1998 tarih ve E:1997/2574, K:1998:2036 sayılı Kararı;

Danıştay 7. Dairenin 09.05.2000 tarih ve E:1999/1750, K:2000/1509 sayılı Kararı.),

Şükrü Kızılot, Zuhal Kızılot, Vergi İhtilafları ve Çözüm Yolları, Genişletilmiş 15.

Baskı, Yaklaşım Yayıncılık, Ankara, 2009.