125

TBB Dergisi 2016 (125)

Hasan AYKIN

165

4.1. Özelgenin Vergi Cezası Kesilmesi ve Gecikme Faizi

Hesaplanmasını Önlemesi

VUK’un

“Yanılma”

başlıklı 369 uncu maddesi uyarınca; özelgeye

göre işlem yapan mükellefe, özelge konusu fiil nedeniyle vergi cezası

kesilemeyecek ve tarh edilen vergiler için gecikme faizi hesaplanama-

yacak olması özelgenin doğurduğu en önemli hukuki sonuçlardan bi-

risidir. Bu husus anılan maddede; “

Yetkili makamların mükellefin kendisi-

ne yazı ile yanlış izahat vermiş olmaları veya bir hükmün uygulanma tarzına

ilişkin bir içtihadın değişmiş olması halinde vergi cezası kesilmez ve gecikme

faizi hesaplanmaz.”

denilmek suretiyle açık bir şekilde hüküm altına

alınmıştır. Vergi Usul Kanunu’nda 6009 sayılı Kanun’la yapılan kök-

lü değişiklikler öncesinde sadece ceza kesilmemesi söz konusu iken,

6009 sayılı Kanunla birlikte gecikme faizi hesaplanmaması hükmü de

eklenmiştir. Bu hüküm vergilemede öngörülebilirlik ve belirlilik ilke-

lerine uygun bir düzenleme olarak değerlendirilmiştir.

VUK’un 369 uncu maddesine göre, idarenin verdiği özelgenin

hatalı olması durumunda, mükellefin özelgeye göre yaptığı işlem ne-

deniyle ikmalen veya resen tarhı gereken bir vergi varsa tarh işlemi

yapılacaktır. Ancak bu tarh işlemi nedeniyle vergi ziyaı cezası, özel

usulsüzlük ve usulsüzlük gibi cezalar kesilmeyecek, gecikme faizi de

hesaplanmayacaktır. Herhangi bir şekilde ceza kesilmiş ve gecikme fa-

izi uygulanmış ise, bu ceza ve faizin tahsil edilmemiş ise terkini, tahsil

edilmiş ise iadesi gerekecektir.

Mükellef adına ceza kesilemeyecek ve gecikme faizi hesaplana-

mayacak olması mükellefin uzlaşma hakkına halel getirmemektedir.

Hakkında yanılma hükümleri nedeniyle cezasız tarhiyat yapılan mü-

kellef, tarhiyat konusunda uzlaşma müessesinden yararlanma hakkını

da koruyacaktır.

VUK’un 369 uncu maddesinde, idarenin izahatına göre işlem ya-

pan mükellefe ceza kesilmemesi ve gecikme faizi hesaplanmaması

şeklindeki düzenleme idari uygulamaya olan güvenin korunması, ver-

gilemede öngörülebilirlik ve belirlilik ilkelerinin yansımasıdır. Ancak

idari uygulamaya olan güvenin korunması açısından yanılma halinde

İdris Şenyurt, “Özelge ve Sirkülerin Hukuki Durumu, Yeni Özelge Sistemi ve

6009 sayılı Kanun’la Mükelleflerin İzahat Talebine İlişkin Esaslarda ve Sonuçla-

rında Yapılan Değişiklikler”,

Vergi Dünyası

, Eylül 2010, Sayı:349, s. 54.