125

TBB Dergisi 2016 (125)

Hasan AYKIN

167

4.2.1. Mükellefin Bizzat Kendisine Verilen Özelgelerin

İnceleme Sürecindeki Hukuki Etki ve Sonuçları

Vergi Usul Kanunu’nun,

“İncelemede uyulacak esaslar”

başlıklı 140

ıncı maddesinin birinci fıkrasının 5 numaralı bendinde; vergi incele-

mesi yapanların vergi kanunları ile ilgili kararname, tüzük, yönetme-

lik, genel tebliğ ve sirkülere aykırı vergi inceleme raporu düzenleyeme-

yecekleri; ancak bu düzenlemelerin vergi kanunlarına aykırı olduğu

kanaatine varırlarsa, bu hususu bağlı oldukları birimler aracılığıyla

Gelir İdaresi Başkanlığına düzenleyecekleri bir rapor ile bildirecekleri

hüküm altına alınmıştır. Vergi incelemesi yapanların vergi inceleme

raporu düzenlerken aykırı davranamayacakları mevzuat tadat edil-

miş, ancak bunlar arasında özelgelere yer verilmemiştir. Dolayısıyla

özelgeler, vergi raporunun tanzim aşamasında inceleme elemanı için

bağlayıcı değildir.

Vergi İncelemelerinde Uyulacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönet-

meliğin

17 ve 18 inci maddelerinde inceleme elemanlarının özelgeleri

ne şekilde değerlendirecekleri hususuna yer verilmiştir. Yönetmeliğin

“İnceleme Tutanaklarında Yer Alacak Unsurlar”

başlıklı 17 inci maddesin-

de, varsa ilgililerin itiraz ve mülahazaları ile ibraz ettikleri özelgelerin

tutanakta yer alacağı belirtilmiştir. Yönetmeliğin 18 inci maddesinde

ise, ibraz edilen ve inceleme tutanağına dâhil edilen özelgenin, mü-

kellefin durumunu açıklayıp açıklamadığı hususunun inceleme ele-

manı tarafından düzenlenen raporda değerlendirileceği hüküm altına

alınmıştır.

Dolayısıyla, özelgeler vergi inceleme sürecinde inceleme

elemanı için doğrudan bağlayıcı değil; değerlendirilmesi gerekli bir

unsur olarak kabul edilmektedir.

Vergi incelemelerinin daha objektif şekilde yürütülmesi, standar-

da kavuşturulması ve niteliğinin yükseltilmesi gibi amaçlarla vergi in-

celeme sürecine rapor değerlendirme komisyonları dâhil edilmiştir.

Vergi inceleme elemanları tarafından tanzim edilen vergi inceleme

31.10.2011 tarih ve 28011 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

Yönetmeliğin 18 inci maddesindeki söz konusu düzenleme 06.11.2015 tarih ve

29524 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik değişikliği ile eklenmiştir.

Söz konusu komisyonlardan önce, idari düzenlemeler ile Rapor Okuma Komis-

yonları teşkil edilmiş idi. Rapor Değerlendirme Komisyonlarının teşkili ile söz

konusu müessese hem kanuni dayanağa kavuşmuş hem de yetki ve görevleri net-

leşmiştir.