125

Mükellefin Özelge Yoluyla İzahat Talep Hakkı, Hukuki Sonuçları ve Bazı Tartışmalı Konular

164

Ayrıca tüm iş akışı elektronik ortamda yerine getirilen sistemde

hazırlanan özelgeler, Gelir İdaresi Başkanlığının internet sitesinde

de yayımlanmaktadır. Başkanlığın 2014 yılı Faaliyet Raporuna göre,

31.12.2014 tarihi itibarıyla internet sayfasında yayımlanan özelge sayısı

8.549’a ulaşmıştır. 01.01.2010-31.12.2014 döneminde; Özelge Komisyo-

nunun onayından geçip özelge havuzuna atılan özelge sayısı 8.959, taş-

ra tarafından özelge havuzundan emsal alınarak oluşturulmuş özelge

sayısı 30.586 olmuştur.

Yukarıda yer verilen bilgilerden sadece emsal

özelgelerin yayımlandığı şeklinde bir sonuca ulaşılabilmektedir. Oysa

Kanunun amir hükmünün verilen her özelgenin internette yayımlan-

ması şeklinde olduğu anlaşılmaktadır.

Eski özelge sistemi ile ilgili en önemli eleştirilerden birisi, aynı ko-

nuda farklı mükelleflere farklı özelgeler verilebilmesi idi. Bu konuda,

6009 sayılı Kanun ile özelgelerin tek bir merkezden verilmesi düzen-

lemesi ve özelgelerin tamamının internetten yayımlanması suretiyle

kamuoyu denetimine açılması düzenlemeleri ile söz konusu farklı uy-

gulamaların önüne geçilmeye çalışılmıştır.

4. ÖZELGENİN HUKUKİ SONUÇLARI

Özelge yeni bir vergi normu getirmez, var olan normların açık-

lanması amacıyla kullanılır. Bu haliyle vergi hukukunun açıklayıcı,

başka bir deyişle yardımcı (ikincil) kaynağı niteliğindedir.

İkincil bir

kaynak olma niteliğine rağmen, usulüne uygun şekilde temin edilen

özelge, mükellef açısından bir takım hukuki ve mali sonuçlar doğur-

maktadır. Bunlardan birincisi, özelgeye konu işleminin sonradan ver-

gilendirilmesi gerektiği anlaşılsa bile, özelgeye uygun hareket eden

mükellefin söz konusu işlem nedeniyle vergi cezasına ve tarh edilen

vergiler için gecikme faizine muhatap olmamasıdır. İkinci hukuki so-

nuç ise, vergi inceleme sürecinde özelgelerin dikkate alınma zorunlu-

luğudur. Özellikle vergi inceleme sürecinin rapor değerlendirme aşa-

masında özelgelerin kısmi bir bağlayıcılığa sahip olmasıdır. Aşağıda

bu iki konu ayrıntılı olarak incelenmektedir.

GİB, a.g.e., s. 74.

İhsan Kağan Bayraktar, “Özelgede Yeni Sistemin Değerlendirilmesi”,

Vergi Dün-

yası

, Ekim 2010, Sayı: 350, s. 97.

Mualla Öncel, Ahmet Kumrulu ve Nami Çağan, Vergi Hukuku, Turhan Kitabevi,

Ankara, 2008, s. 16.