125

Siyasi İktidarın Geçirdiği Dönüşümler Bağlamında Cezalandırmanın Seyri

IV. Küreselleşme Sürecinde Cezalandırmanın Seyri

Küreselleşme, kapitalizmin geldiği noktayı işaret eden bir kavram

olarak sıkça kullanılmaktadır.

Küreselleşme teorilerinin merkezine,

ulus devletin sürece hiçbir müdahalede bulunamadığı, hareket kabili-

yetini bütünüyle yitirdiği ve işlevsizleştiği savı oturmaktadır.

Ancak gerçeklik hiç de öyle görünmemekte ve sermaye mevcut

düzenini sürdürmek için devlete gereksinim duymaktadır. Çünkü

sermayenin güven gereksinimine karşılık veren en güvenilir partner

hala ulus devlettir.

Özellikle de küreselleşmenin yoksullaştırdığı kit-

lelerin düzen için oluşturduğu tehlikenin kontrolü ve denetim altına

alınması açısından ulus devletin varlığı yaşamsal önem taşımaktadır.

Bu işlev nedeniyle de hapishane merkezli model eleştirilere rağmen

hala geçerliliğini korumaktadır.

Yetmişli ve seksenli yıllarla birlikte, hapishane merkezli modele

yönelik eleştiriler keskinleşmiş ve alternatif modeller önerilmiştir. Bu

eleştirilerin bazılarında, ıslahın tek infaz amacı olarak belirlenmesine

karşı çıkılmış, ödeşme, ödetme, caydırıcılığın da amaçlara eklenmesi

ve infaz rejiminin sertleştirilmesi önerilmiştir

Muhafazakar kesimden gelen eleştirilerin bazılarındaysa, infaz

kurumlarının tehdit karşısında aciz olduğu, toplumsal savunmayı zaa-

fa uğrattığı, hapishanenin hantal, maliyetli olduğu ve işlevlerini yerine

getiremediği dile getirilmekle birlikte alternatif olmak üzere kontrol

mekanizmaları önerilmektedir. Devletten, uzmanlıktan, kurumsal-

laşmaktan ve ıslahtan uzaklaşma bu eğilimin en önemli iddialarıdır.

Kurumsallaşmadan kaçış okul, aile, dernekler ve komşuların da dahil

olduğu kontrol mekanizmalarının güçlendirilmesini hedeflemektedir.

Küreselleşme sürecinin gözde kavramlarından biri olan sivil toplum

da bu mekanizmalara dahil edilmektedir. Kontrol mekanizmaları, si-

vil toplumla ilişkili olarak yürütülmek istenmektedir.

2000, s.69 vd.

Kenichi Ohmae, “The Rise of the Region State”, Foreign Affairs, C.72:2, 1993, s.78

Jurgen Habermas, Küreselleşme ve Milli Devletlerin Akîbeti, İstanbul: Bakış Ya-

yınları, 2002, s.19-27

Günther, s.69-74

Stanley Cohen, “Visions of social control: crime, punishment and classification”,

Polity Press, Cambridge, 1985, s.14-39