125

TBB Dergisi 2016 (125)

Ali Tanju SARIGÜL

sinde düzenlenen adil yargılanma hakkını ihlal edeceği, itiraz ince-

lemesinde açıklanması geri bırakılması hükmün içeriğine ilişkin olan

hukuka aykırılıkların denetlenememesinin ise İHAS›ne Ek 7 numaralı

Protokol’ün 2. maddesinde “

cezai konularda temyiz hakkı (cezai konularda

iki dereceli yargılanma hakkı)”

başlığı altında düzenlemeye aykırı olacağı

Yargıtay kararlarına da yansımıştır.

Yükümlülüklere uyulması nedeniyle düşme kararı verilmesi ge-

reken hallerde ise, düşme kararı hukuki niteliği itibariyle sanık lehine

bir hüküm olduğundan çoğunlukla temyiz edilmemesi, temyiz edil-

diğinde ise temyiz merci tarafından yine aynı gerekçeyle ve aradan

geçen süre itibariyle çoğunlukla esasa yönelik kapsamlı bir inceleme

yapılmadığı dikkate alındığında, HAGB kararına esas hükümdeki hu-

kuka aykırılıkların giderilememesi sonucunu doğurduğu muhakkak-

tır.

Soruna mağdur/suçtan zarar gören kimseler açısından bakıldığın-

da ise; öncelikle HAGB kararının verilmesi ile suçun cezasız kaldığını

düşünen mağdurun tatmin edilmemiş olduğunu kabul etmek gerek-

mektedir.

İtiraz merciince esastan inceleme yapılamamasının ise, mağdurun

adalete erişimini kısıtladığı, hak arama özgürlüğünün önünde bir en-

gel olduğu, özellikle failin cezasız kaldığı yönündeki iddiaların ince-

leme konusu yapılamaması sonucunu doğurması nedeniyle İHAS›nin

13. maddesi ile güvence altına alınan

“etkili bir hukuki yola başvuru hak-

kı”

nın ihlaline neden olabileceği öğretide vurgulanmaktadır.

Y.3.CD

., 20.03.2013, E.2013/7150, K.2013/11495.

Benzer görüşte Gürühan, s.152.

Kaya, s.423.

Veli Özer Özbek/İsa Başbüyük, Hükmün Açıklanmasının Geriye Bırakılması

Kararına İtirazın İncelenme Usulünün Mağdur/Suçtan Zarar Gören Bakımından

Ortaya Çıkardığı Sorunlar Üzerine,

Ceza Hukuku Dergisi,

Nisan 2013, s.12-18; Baş-

türk, s.478, 480; Benzer görüşte Kaya, s.420.

Anayasa Mahkemesinin bireysel başvuru kararlarında da, HAGB kararlarının,

hukuka aykırı eylem ile yaptırım arasında adalet ve hakkaniyet ilkelerine uygun-

luk yönünden irdelendiği görülmektedir.

Anayasa Mahkemesinin bireysel başvuru kapsamında incelediği bir kararında,

yürütülen adli sürecin etkisiz ve temel bir hak ihlalinin söz konusu olup olmadığı

yönünden yaptığı denetimde, asta müessir fiil (etkili eylem) niteliğindeki, insan

haysiyetiyle bağdaşmayan muamele düzeyini aşmayan eylemden dolayı, der-

hal başlayan soruşturma ve makul sürede tamamlanan kovuşturma sonucunda,

HAGB kararı verilmesinin orantısız olduğunun söylenemeyeceği vurgulanmıştır