194 / 437
MERKEZİLEŞMEDEN ZAMAN-MEKÂN
SIKIŞMASINA: ÇEVRESEL ETKİ
DEĞERLENDİRMESİ YÖNETMELİĞİ
FROM CENTRALIZATION TOWARDS TIME-SPACE COMPRESSION:
ENVIRONMENTAL IMPACT ASSESSMENT DIRECTIVE
M. Kemal KORUCU
*
Özet:
Türkiye’de herhangi boyutta bir mekân kullanımı gerekti-
ren her iktisadi faaliyet, kurulum ya da genişleme aşamalarında Çev-
resel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Yönetmeliği’nin gereklerini yerine
getirmek zorundadır. Bu anlamda ÇED Yönetmeliği; devlet, serma-
ye ve sivil toplum arasındaki mekân kullanımı ilişkisini şekillendiren
önemli bir hukuki metin olarak ön plana çıkar. Bu çalışmanın temel
amacı; ÇED Yönetmeliği’nin ilk yayınlandığı yıl olan 1993 yılından bu
yana geçirdiği yapısal dönüşümleri mercek altına almaktır. Bu amaç-
la, ilk olarak yönetmeliğin mevcut uygulama biçimi ile ilgili genel
bilgiler verilmiştir. Bu bilgiler ışığında dikkat çeken bazı sacayakları
belirlenmiş ve bu sacayaklarının değişimi tarihsel olarak incelenmiş-
tir. Tüm bulgular bir arada değerlendirildiğinde yönetmeliğin yeni
binyılla birlikte ciddi bir kırılma yaşamış olduğu görülmektedir. Çalış-
manın değerlendirme bölümü bu kırılmayı öne çıkaran bulguların bir
tartışması şeklinde inşa edilmiştir.
Anahtar Kelimeler:
Çevresel Etki Değerlendirmesi, Devlet,
Mekân, Toplum, Sermaye, Zaman
Abstract:
Every economical activity which demands of a space
usage in any size in Turkey has to fulfill the requirements of Environ-
mental Impact Assessment Directive (EIAD) for the installation or
expansion stages of the activity. In this sense, EIAD stands out as
an important legal text which constitutes the relations between the
state, capital and civil society in terms of the space usage. The main
aim of this study is to focus on the structural transformations of the
EIAD since 1993, which is the first publication year of the directive.
For this purpose, a general information related to the current appli-
cation format of the directive was given at the first part of the study.
In the light of these information, some reference points were deter-
mined and the transformations of these points were investigated
in a historical frame. According to the findings, it can be easily seen
that the directive indicates a huge breakpoint in conjunction with
the newmillennium. The conclusion section of the study was consti-
tuted as a discussion of the results which highlights that breakpoint.
Keywords:
Society, Environmental Impact Assessment, Inves-
tor, Space, State, Time
*
Araştırma Görevlisi Dr., Kocaeli Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü