207 / 437
Merkezileşmeden Zaman-Mekân Sıkışmasına: Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği
206
deki faaliyetler için ise ÇED ön Araştırma Raporu hazırlanıp Mahalli
Çevre Kurulu’ndan faaliyet hakkında “Çevresel Etkileri önemsizdir”
kararı alınmadıkça bu faaliyetler için hiçbir teşvik, onay, izin ve ruhsat
verilemez”. Bu bağlayıcılık bu yönetmelikten itibaren tüm yönetmelik-
lerde bazı ifade değişiklikleri dışında aynen korunmuştur. Bu bağla-
yıcılığın kendisi, iktidarlar açısından dönem zorluklara neden olacak
ve çeşitli şekillerde aşılmaya çalışılacaktır. Bu anlamda, bağlayıcılığın
aynen bu şekilde sürdürülmüş olması ise oldukça dikkat çekicidir ve
mutlaka sorgulanması gerekir.
4.1.3. Karar Verme Yetkisi:
1993 yönetmeliği ÇED uygulaması
için yetki kullanımını “ÇED›e tabi faaliyetler hakkında ÇED Olumlu
ya da Olumsuz Belgesini verme yetkisi Bakanlığa, ÇED Ön Araştırma-
sına tabi olan faaliyetler hakkında Çevresel Etkileri Önemlidir ya da
Önemsizdir kararını verme yetkisi ise Mahalli Çevre Kurullarına ait-
tir” şeklinde tanımlamıştır. Bu yetki durumu 1997 yönetmeliğinde de
korunmuş olup 2002 yönetmeliği yetki meselesinde radikal bir değişi-
me gitmiştir. Buna göre yetki “Yönetmeliğe tabi faaliyetler hakkında
ÇED Olumlu/Olumsuz ve ÇED Gereklidir/Değildir kararlarını verme
yetkisi Bakanlığa aittir. Gerekli görüldüğü takdirde ÇED Gereklidir/
Değildir kararları için yetki Valiliklere devredilebilir” şeklinde belir-
lenmiş ve günümüze kadar bu şekilde gelmiştir. Özetle; 1993 ve 1997
yönetmeliklerinde yetki göreli de olsa yerellere de dağıtılmış, 2002’den
itibaren ise yetkinin tamamen merkezde toplanması sağlanmıştır.
4.1.4. Komisyon:
1993 yönetmeliği, ÇED raporlarını incelemek ve
değerlendirmek üzere 443 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 36.
maddesine dayanılarak teşkil edilecek bir “İhtisas Koalisyonu” kurul-
masını gerektirir (İnceleme-Değerlendirme Komisyonu). Bu Komisyon
faaliyetin konusu ile ilgili oldukları tespit edilen merkezi ve yerel ku-
rum ve kuruluşların temsilcileri, faaliyet sahibi veya temsilcisi, ÇED
Raporunu hazırlayan kurum veya kuruluş temsilcisi, halkın katılımı
toplantısı tutanak sekreteri ile Bakanlık temsilcilerinden oluşur. Ko-
misyon çalışmalarına, Bakanlıkça ihtiyaç duyulması halinde gerçek
ve tüzel kişiler, üniversite, enstitü, araştırma ve ihtisas kuruluşları ve
meslek odaları temsilcileri de üye olarak çağrılabilirler. Ayrıca 1993 yö-
netmeliği gerekli görüldüğü hallerde ÇED Ön Araştırma Kontrol Lis-
tesi ve Değerlendirme Tablosunu incelemek ve değerlendirmek üzere