256 / 437
TBB Dergisi 2016 (127)
Coşkun ÖZBUDAK
255
miş sayılmasına da hizmet eder.
“Bir başka deyişle, kişinin adil şekilde
yargılandığına inanması, kendisine yargılamaya katılarak etki edebilme şansı
verildiğine kanaat getirmesine bağlıdır.”
13
Bu noktada, ÖZEKES’in tanımındaki
“sürpriz kararla karşılaşma”
durumunun, somut olay bakımından tam da Asliye Hukuk Mahke-
mesinin yukarıda özetlenen koruma kaldırma kararında vücut buldu-
ğunu kaydetmek gerekmektedir.
Bir diğer bozma nedeni olan görev ise, kamu düzeninden olup,
sadece mahkemeyi değil (varsa) uygulanması gereken yargılama
usûlünü de belirler. Bu nedenle anılan bozma nedenleri basit bir usûl
yanlışlığına değil, doğrudan anayasal bir hak ihlaline işaret etmek-
tedir. Bu kapsamda belirtmek gerekir ki, Danıştay’ın benzer bazı ka-
rarlarında, aile mahkemesinin görevli olması ve davanın, hakkında
koruma kararı bulunan çocuğa veya yasal temsilcisine yöneltilmemiş
olmasından bahisle, “Yargıtay’ca verilen kararın usûle ilişkin eksiklik-
ten kaynaklandığı”na vurgu yapmış olması yerinde değildir.
14
Nitekim
somut olayda da davanın, hakkında koruma kararı bulunan çocuğa
veya yasal temsilcisine yöneltilmemiş olması, basit bir usûl yanlışlığı
değil, doğrudan anayasal bir hak ihlalidir.
15
Anayasa Mahkemesi’ne göre de: “
6100 sayılı Kanun’un yargılamaya
hakim olan ilkelerinden olan ve hak arama özgürlüğünün bir yansıması sonu-
cu tarafların yargılamayla ilgili bilgi sahibi olmaları, açıklama ve ispat hakla-
rını ifade eden ‘hukuki dinlenilme hakkı’, özel hukuk yargılamasında taraflara
sağlanan haklardandır.”
16
Nitekim usûle ilişkin de olsa, Yargıtay’ın bozma ilamı, koruma ka-
rarının kaldırılması yönündeki mahkeme kararının “etkisiz hüküm”
niteliğini tespit etmiş, maddi anlamda kesin hüküm niteliği kazanma-
sını önlemiş ve icrasını durdurmuştur.
13
Sezin Aktepe Artık, Medeni Usul Hukukunda Adil Yargılanma Hakkı, Ankara,
2014, s. 365
14
D.10.D., 27.05.2014, E: 2009/15845, K: 2014/3436, 11.06.2015, E: 2013/6896, K:
2015/2907).
15
Adem Çelik, Adil Yargılanma Hakkı (Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Türk
Hukuku), Ankara, 2007, s. 87
16
Anayasa Mahkemesi’nin 05.05.2016 tarih ve 2016/10-36 sayılı kararı