dergi 127

TBB Dergisi 2016 (127)

Ayşe EROL SARIYEV

279

bi bir zarara uğradığında da veteriner hekimin hukukî sorumluluğu

doğabilir. Benzer şekilde, veteriner hekimin mesleğini yürütürken uy-

ması gerekli kurallara uymaması da hukukî sorumluluğuna yol aça-

bilir. Bu kurallar, Veteriner Hekimlik Meslek Etiği Kuralları’nın ilgili

maddelerinde, her bir hayvan sahibine karşı eşit davranmak, vicdanî

ve bilimsel kanaatine göre hareket etmek, sır saklamak, bilimsel ve

çağdaş tanı ve tedavi yöntemleriyle koruyucu hekimlik ilkelerini göz

önünde bulundurmak, hayvan sahibini aydınlatmak, hayvan sahibi-

nin bilgilenme, aydınlatılmış onam

hakkı ve tedaviyi kabul veya red

hakkına saygı göstermek, acil vakıalar gibi zorunlu durumlar dışında

hayvanı bizzat muayene etmeden tedaviye başlamamak, kesin zorun-

luluk olmadıkça pahalı ilaçlar ve yöntemler önermemek, hasta hayvan

ile ilgili bilgi ve belgeleri isteği halinde hayvan sahibine vermek, hay-

van sahibinin yazılı onamı olmadıkça cinsel ilişki muayenesi yapma-

mak olarak belirtilmektedir.

Veteriner hekimin belirtilen meslekî ku-

rallara uymaması, hayvan sahibinin kişilik haklarının zedelenmesine

sebep olmuşsa, hayvan sahibinin manevî zararı gündeme gelebilir.

Bunların dışında, Hayvanları Koruma Kanunu’nun 13. maddesin-

de,

“Kanunî istisnalar ile tıbbî ve bilimsel gerekçeler ve gıda amaçlı olma-

yan, insan ve çevre sağlığına yönelen önlenemez tehditler bulunan acil du-

rumlar

dışında yavrulama, gebelik ve süt anneliği dönemlerinde hayvanlar

(Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Yönetmeliği m. 32).

Bir hasta hakkı olan ve aynı zamanda hekimi de bazı sorumluluklardan koruyan

aydınlatılmış onamın, veteriner hekimlik uygulamalarında da hayvan sahibi ta-

rafından verileceği, hasta hayvanın çıkarı ile faturayı ödeyen müşterinin çıkarla-

rının ya da hayvan sahibinin duygusal beklentileri ile veteriner hekimin bilimsel

tercihlerinin her zaman uyuşmayabileceği, bu ve benzer çatışmaların yaşandığı

durumlarda, hayvan haklarının her zaman için ön planda tutulması gerektiği be-

lirtilmektedir. Bu sebeple, veteriner hekim, hayvan sahibinin hayvana müdâhale

için izin vermemesinin kötü niyete dayandığını düşünüyor ve bu durum hastanın

yaşamını tehdit ediyorsa, durum adlî mercilere bildirilerek izin alınmalıdır (R.

Tamay Başağaç Gül, “Hasta Hakları Ve Veteriner Hekimlerin Yasal - Ahlâki So-

rumlulukları”,

Veteriner Hekimler Derneği Dergisi,

2007, C. 78, S. 3, s. 60-61).

Daha ayrıntılı bilgi için bkz.

http://www.turkvet.biz/bilgi_dosyalar/arsiv/

mevzuat_vet_meslek_etik_kural.htm (Erişim Tarihi: 11.12.2014).

Kanunî istisnalar ve acil durumlarda dahi öldürme sırasında şu hususlara dikkat

edilmesi gerekir:“… öldürme işlemi, hayvanlara en az acı veren ilaçlarla, veteri-

ner hekim tarafından uygun bir yöntem ve anestezi dozu verilmek suretiyle ger-

çekleştirilecektir. Veteriner hekim kararıyla tespit edilen durumlarda yapılacak

öldürme işlemi, şuur kaybı ve ölümü hemen gerçekleştirilip, derin genel anestezi

ile başlayarak, kesin ve mutlak ölümle sonuçlandırılır.” (Hayvanların Korunma-

sına Dair Uygulama Yönetmeliği m. 31/1). “İnsan ve hayvan sağlığı açısından