dergi 127

TBB Dergisi 2016 (127)

Ayşe EROL SARIYEV

285

desine göre vekâleti olmadan başkası hesabına iş gören kimse, o işi

sahibinin menfaatine ve varsayılan iradesine uygun olarak yapmak-

la yükümlüdür. Veteriner hekimin iş görme edimi, kendi yararına

olduğu takdirde hukuka aykırı (gerçek olmayan/eksik) vekâletsiz iş

görme olarak; iş sahibinin yararına ise hukuka uygun (gerçek/tam)

vekâletsiz iş görme olarak nitelendirilmektedir.

Vekâletsiz iş görme

hükümlerine göre sorumluluğun doğması, hukuka aykırı fiilin, kusur,

zarar ve illiyet bağı şartlarının yanında sözleşme yapılmamasını haklı

kılan bir sebebin varlığına dayanır.

Hukuka aykırı vekâletsiz iş görmenin, haksız eylem niteliği taşı-

dığı; bu sebeple, hukukî sorumlulukta haksız fiillere ilişkin kuralla-

ra da başvurulabileceği kabul edilmektedir.

Bununla birlikte, Türk

Borçlar Kanunu’nun 528. maddesinde düzenlenen vekâletsiz iş görme

hükümleri kapsamında müdâhalede bulunan sözleşme ehliyeti olma-

yan veteriner hekime haksız fiil sorumluluğuna kıyasen daha sınırlı

bir sorumluluk yüklendiği görülmektedir. Burada veteriner hekim,

yaptığı tedaviden ancak zenginleştiği ölçüde veya iyiniyetli olmaksı-

zın elden çıkardığı zenginleşme miktarıyla sorumludur. Buna karşılık,

Türk Borçlar Kanunu’nun 527. maddesinde ise, vekâletsiz iş görenin

(veteriner hekimin) her türlü ihmalinden sorumlu olacağı hüküm al-

tına alınmıştır. İş görenin bu işi, iş sahibinin (hayvan sahibinin) kar-

şılaştığı zararı veya zarar tehlikesini gidermek üzere yapması duru-

munda sorumluluğunun daha hafif olacağına da madde metninde

yer verilmektedir. Ancak tıbbî müdâhalelerde aciliyetin, aynı türdeki

olaylarda gösterilmesi gerekli özenin hafifletilmesi için haklı bir sebep

oluşturmayacağı kabul edilmektedir.

Bu sebeple madde hükmü eleş-

tirilmektedir. Veteriner hekim, hayvan sahibinin hayvanın üzerinde

belirli bir tedavi yönteminin uygulanmasına karşı olduğunu biliyorsa

ya da somut olayın özelliklerine göre bilmesi gerekiyorsa, Türk Borçlar

Kanunu’nun 527. maddesinin 2. fıkrası gereğince tüm zararlardan ve

beklenmedik halden dâhi sorumlu olur. Veteriner hekimin sorumlu-

luktan kurtulabilmesi için, müdâhalede bulunmamış olsaydı dâhi bu

zararın beklenmedik hal sonucunda gerçekleşeceğini ispat etmesi ge-

rekir (TBK.m.527/f.2).

H. Gökçe Özdemir, Roma ve Türk Hukuklarında Vekâletsiz İş Görme, Seçkin

Yayınevi, Ankara 2001, s. 93; Ayrıntılı bilgi için bkz. Demir, Hastane, s. 197 vd.

Demir, Hastane, s. 198.

Ayan, Tıbbî Müdâhale, s. 114; Petek, Sağlık, s. 98.