96 / 437
TBB Dergisi 2016 (127)
Recep DOĞAN
95
birbiri ardına gelen savaşlar nedeniyle Müslüman nüfusunun daha
da azalacağı kaygısı ve özellikle on dokuzuncu yüzyılın ayrılıkçı
rüzgârlarına kapılıp teker teker imparatorluktan kopma/koparılma
çabasındaki gayrimüslimlerin nüfusundaki artış sebebiyle Osmanlı
İmparatorluğu tarafından da izlendiği söylenebilir.
70
Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşundan 1950’lerin sonuna kadar
devam eden bu politika nedeniyle, gebeliği önleyici yöntemlerin üre-
tilmesini, ithalini, uygulanmasını yasaklayan
71
ve gebeliğin isteyerek
düşükle (kürtaj) sonlandırılmasını suç sayan
72
yasal düzenlemele-
re gidilmiştir. Bunun yanında, çok sayıda çocuk sahibi olmayı doğ-
rudan ya da dolaylı olarak teşvik etmek üzere, ücretsiz doğumevleri
kurulmuş,
73
altı çocuk sahibi olan kadınlara para yardımı yapılması ve
madalya verilmesi uygun görülmüştür.
74
60’lı yıllardan itibaren, Türkiye’de planlı kalkınma hamleleri-
nin başlaması, 60’lı yılların sosyal ve ekonomik sıkıntıları nedeniyle
%6,5’a varan doğurganlık oranının düşürülmesi zorunluluğu,
75
5 ve
10 yıllık kalkınma planlarının yürürlüğe konması, dünyada ise ikinci
dalga feminist hareketin başlattığı cinsel özgürlük akımı, nüfus ha-
reketlerinin kontrol altına alınmasını gündeme getirmiş, 1965 yılın-
da çıkarılan 557 sayılı Nüfus Planlaması Hakkında Kanun ile gebeliği
yınevi, İstanbul, 1985.
70
Şimşek/Eroğlu/ Dinç, s.606.
71
24.4.1930 tarihli ve 1593 sayılı Umumi Hıfzısıhha Kanunu, Madde.152- İlkaha
mâni veya çocuk düşürmeğe vasıta olup Sıhhat ve İçtimaî Muavenet Vekâletince
tayin olunacak alât ve levazımın ithal ve satışı memnudur.
72
1 Mart 1926 tarihli 765 sayılı Türk Ceza Kanunu m.468-472. Madde. 468-Alet ve
ilaç kullanarak veya başkası tarafından kullanılmasına razı olarak çocuk düşüren
kadın, altı aydan üç seneye kadar hapsolunur. Madde 469 - Bir kadının rızasiyle
vasıta temin ederek çocuğunu düşürten kimse bir seneden üç seneye kadar hapse
mahkum olur.
73
24.4.1930 tarihli ve 1593 sayılı Umumi Hıfzısıhha Kanunu, madde. 153-Devletin
resmî müesseselerinde doğum yardımı meccanidir. Sıhhî ahvali daha fazla kalma-
yı istilzam etmeyen vakayide lohusaların doğumdan sonra müesseselerde bir haf-
ta alıkonulması mecburidir. Madde 154-Hükümet ve belediye tabipleri ve ebeleri
fakir kadınların doğurmasında meccanen yardıma mecburdurlar.
74
24.4.1930 tarihli ve 1593 sayılı Umumi Hıfzısıhha Kanunu, madde.156-Bu kanu-
nun neşrinden sonra berhayat çocuğu altı veya altıdan fazlaya baliğ olan kadınla-
ra Devletçe mükâfatı nakdiye verilmesi için her sene Sıhhat ve İçtimaî Muavenet
Vekâleti bütçesinde bir faslı mahsus açılır. Arzu edenlere nakdî mükâfat yerine
ihdas edilecek bir madalya verilir. Bu kanunun neşri tarihinde berhayat altı veya
daha ziyade çocuğu olan kadınlara dahi bu madalya verilir.
75
Çaha, s.66; Yurtcan, s.22.