196 / 545
195
TBB Dergisi 2017 (128)
Abdullah ÖMERCİOĞLU
B. Sorunun Usulsüzlük Kabahatleri Açısından Durumu
Usulsüzlük, kanunun 351.maddesinde, vergi kanunlarının şek-
le ve usule ilişkin hükümlerine uyulmaması olarak tanımlanmış ve
devam maddelerinde genel usulsüzlük ile özel usulsüzlük ayrımına
gidilmiştir. Bu yapısıyla genel usulsüzlük kabahati, vergi mükellefiye-
tine bağlı olarak bildirim, belge bulundurma, defter tutma ve tasdiki
gibi hususlara ilişkin aykırılıkları cezalandırmaktadır. Özel usulsüz-
lük kabahati ise, vergi yükümlülüğünün daha ağır noktalarda ihlal
edilmesi ve buna bağlı olarak vergi ziyaı yaratma açısından daha elve-
rişli bir ortam yaratılması halleridir.
21
Genel usulsüzlük kabahatinin yaptırımı kanuna ekli cetvele göre
belirlenen maktu veya nispi idari para cezası olarak öngörülmüştür.
Özel usulsüzlük kabahatinin yaptırımı ise kanunda fiil tanımlaması-
nın içerisinde maktu ve nispi idari para cezası olarak belirlenmiştir.
22
Usulsüzlük kabahatleri açısından; uygulanan yaptırımın, genel usul-
süzlükte mükellef grubuna, özel usulsüzlükte ise fiile bitişik olarak
belirlenmiş olması sebebiyle, dava konusu yapıldığı takdirde vergi
mahkemesinin idari işlem niteliğinde karar vermesi gibi bir durum-
la karşılaşılması güçtür. Ancak vergi idaresinin fiili yanlış nitelemesi
veya hatalı işlem tesis etmesi sonucu yargıya intikal eden bir olayda
vergi mahkemesinin usulsüzlük cezasını iptal etmesi isabetli; ayrıca
kendi nitelemesi üzerinden yeni bir cezaya hükmetmesi ise sorunu-
muzun özünü oluşturacaktır.
Uygulamada Vergi mahkemelerine usulsüzlük cezasının iptali
talebiyle başvurulmakta ve mahkeme de istemi haklı bulursa iptal
etmekle yetinmektedir.
23
Dolayısıyla kanımızca, vergi usulsüzlükleri
bakımından vergi mahkemesinin idarenin yerine geçerek işlem tesis
ettiği görülmemektedir.
21
Şenyüz/Yüce/Gerçek, s.231-233.
22
01.01.2016 tarihinden itibaren geçerli tutarlar için bkz. VUK Gen. Teb. No:460.
TÜİK enflasyon verilerine göre 2017 için geçerli olmak üzere belirlenen yeniden
değerleme oranı %3.83’tür. 01.01.2017 tarihinden itibaren geçerli tutarlar, 2016 yılı
için geçerli tutarların %3.83 zamlı hali olacaktır.
23
Dan. 9.D., E. 2012/6259, K. 2015/354, T. 11.2.2015; Dan. 9.D., E. 2013/11310, K.
2013/12989, T. 26.12.2013; Dan. 4.D., E. 2011/7308, K. 2014/4091, T. 3.6.2014; Dan.
4.D., E. 2011/9055, K. 2014/911, T. 17.2.2014; Dan. 3D., E. 2013/4907, K. 2014/867,
T. 3.3.2014.