276 / 545
275
TBB Dergisi 2017 (128)
Emel BADUR / Gamze TURAN BAŞARA
gerektiği de düzenlenmiştir. Taşınmazlara ilişkin karar, tapu siciline,
kara, deniz veya hava ulaşım araçlarıyla ilgili karar da bu araçların
kayıtlı oldukları sicillere şerh olunacaktır.
Bu çalışmanın konusu sadece, şüpheli veya sanıkların taşınmaz-
ları üzerinde tasarruf yetkisinin sınırlanmasına ve bunun şerh olun-
masına ayrılmıştır. Başka bir ifadeyle kara, deniz veya hava ulaşım
araçlarıyla ilgili kısıtlamalar ve bunların şerhi, bu çalışmanın kapsamı
dışındadır. Ancak taşınmazlar üzerinde hükmolunan tasarruf yetkisi
kısıtlamaları ve bunun şerhi konusunda yapılacak açıklamaların, ula-
şım araçları üzerinde yapılan tasarruf yetkisi kısıtlamaları ve bunların
şerhi açısından da yol gösterici olduğu düşünülmektedir.
Eşya hukukuna hâkim olan temel ilkelerden birini oluşturan sı-
nırlı sayı prensibi şerhler açısından da geçerlidir. Ancak Kanun’la şerh
olunabileceği düzenlenen hak ve durumlar tapu siciline şerh edilebi-
lir. Bu sınırlamaya rağmen Türk Medeni Kanunu’nun (TMK) 1009-1011.
maddeleri arasında öngörülen birbirinden farklı üç şerh türü, genel bir
şerh tanımı yapılmasını zorlaştırmaktadır. Şerh, taşınmaz üzerindeki
ayni haklarla doğrudan ilintili olmaksızın taşınmazı konu alan huku-
ki ilişki veya durumları aleniyete taşıyan ve tapu siciline yapılan kayıt
türü olarak tanımlanabilir.
TeMK’nun 20/A maddesiyle getirilen şerh, TMK’nun 1010. madde-
sinde düzenlenen tasarruf yetkisi kısıtlamalarına ilişkin şerhler gru-
bundandır. Bu nedenle üç ana bölümden oluşan çalışmanın ilk bölü-
münde, genel olarak tasarruf yetkisini kısıtlayan şerhlerin üzerinde
durulacaktır. İkinci bölüm, çalışmanın temelini teşkil eden TeMK’nun
20/A maddesinde düzenlenen yeni tasarruf yetkisi kısıtlaması şerhi-
ne ayrılacak ve bu şerhin benzeri diğer kavramlarla karşılaştırılacağı
üçüncü bölümle çalışma son bulacaktır.
I- TASARRUF YETKİSİ KISITLAMASININ ŞERHİ
Tasarruf yetkisi kısıtlamasına ilişkin şerhleri incelemeye geçme-
den önce tasarruf yetkisi kavramı üzerinde durmak gerekir. Tasarruf
yetkisi, bir hakka doğrudan doğruya tesir edebilmek, başka bir ifadey-
le söz konusu hakkı başkasına devretmek, değiştirmek ya da sona er-