287 / 545
286
Terörle Mücadele Kanunu’nda Düzenlenen Yeni Bir Tasarruf Yetkisi Kısıtlaması Şerhi
malik TMK’nun 391/I. maddesinde sayılan tasarruf işlemlerini kesin
olarak yapamayacağından, malikin tasarruf yetkisinin söz konusu
işlemler bakımından kısıtlanması ve dolayısıyla tapu kütüğünün bu
işlemlerle sınırlı olmak üzere kilitlenmesi söz konusu olur.
40
Art mirasçı ataması, miras bırakanın iki mirasçı atayarak, ön mi-
rasçıya, ölümü veya belirli bir sürenin geçmesi ya da bir şartın gerçek-
leşmesi halinde mirası art mirasçıya geçirme borcu yüklediği maddi
anlamda bir ölüme bağlı tasarruftur. Ön mirasçı kendisine bırakılan
mirası, ölümünde veya şart gerçekleştiğinde ya da belirli bir sürenin
geçmesiyle art mirasçıya geçirmekle yükümlü olarak kazanır. Ancak
ön mirasçı miras yoluyla intikal eden malların maliki olduğundan, art
mirasçıya intikal edinceye kadar bunlar üzerinde tasarruf edebilir.
Bu durum dikkate alınarak, art mirasçının beklenen hakkını temi-
nat altına almak için ön mirasçının güvence göstermesi öngörülmüş,
taşınmazlarda yeterli görülmesi halinde mirasçı geçirme yükümlü-
lüğünün tapu kütüğüne şerh verilmesiyle de bu güvencenin sağlana-
bileceği hükme bağlanmıştır (TMK m. 523/II). Bu düzenlemeye bağlı
olarak TMK’nun 1010/b. 3. maddesinde ön mirasçının terekedeki ta-
şınmazı art mirasçıya geçirme yükümlülüğünün tasarruf yetkisi kısıt-
laması olarak tapu kütüğüne şerh verilebileceği düzenlenmiştir.
41
Bu
halde şerh, tasarruf yetkisi kısıtlamasının doğumunu sağlayan kurucu
etkiye sahiptir. Şerhten önce ön mirasçının tasarruf yetkisi kısıtlanmış
değildir.
42
Mirası art mirasçıya geçirme yükümlülüğünün şerhi, tapu kütü-
ğünü kilitlemeyeceğinden, ön mirasçı şerhten sonra da tasarruf işlem-
leri yapabilir. Ancak şerh, şerhten sonra ilgili taşınmaz üzerinde hak
Oğuzman/Seliçi/Oktay-Özdemir, s. 259; Ünal/Başpınar, s. 405; Akipek/
Akıntürk, s. 324; Karahasan, s. 644; Gümüş, s. 29.
40
Oğuzman/Seliçi/Oktay-Özdemir, s. 259; Doğan, s. 180; Akipek/Akıntürk, s.
324; Deschenaux, SPR V/3,II, s. 676. Tapu kütüğünü bütün tasarruf işlemleri
bakımından kilitleyeceği yönünde bkz. Sirmen, s. 239; Gümüş, s. 16; Ayiter, s. 148-
149; Ayan, s. 355;Ertaş, s. 173; Hatemi (Serozan/Arpacı), s. 430,450.
41
Doğan, s. 80 vd., 180 vd.; Sirmen, s. 239; Karahasan, s. 644; Schmid, BSK, Art. 960,
N. 24; Deillon-Schegg, CHK, Art. 960, N. 12; Homberger, ZK, Art. 960, N. 44; Zobl,
s. 134.
42
Oğuzman/Seliçi/Oktay-Özdemir, s. 259; Sirmen, s. 239; Ünal/Başpınar, s. 405.
Şerhin açıklayıcı nitelikte olduğunu savunan görüş için bkz. Doğan, s. 184;
Schmid, BSK, Art. 960, N. 28, 31; Deschenaux, SPR V/3,II, s. 675.