289 / 545
288
Terörle Mücadele Kanunu’nda Düzenlenen Yeni Bir Tasarruf Yetkisi Kısıtlaması Şerhi
B- DİĞER KANUNLARDA DÜZENLENEN TASARRUF
YETKİSİ KISITLAMASINA İLİŞKİN ŞERHLER
2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun 7/III. maddesine göre, ida-
re, kamulaştırma kararı verdikten sonra kamulaştırma kararının tapu
kütüğüne şerh edilmesini, kamulaştırmaya konu taşınmazın kayıtlı
bulunduğu tapu dairesine bildirir. Söz konusu maddede düzenlenen
şerhin, kamulaştırmadan doğan tescili isteme hakkının korunmasına
yönelik bir tasarruf yetkisi kısıtlamasına ilişkin şerh olduğu ileri sü-
rülmektedir.
47
5543 sayılı İskân Kanunu’nun 21. maddesine göre, göçmenlere, gö-
çebelere, yerleri kamulaştırılanlar ile milli güvenlik dolayısıyla iskân
hakkına sahip olanlara verilen taşınmazlar, temlik tarihinden itibaren
on yıl süreyle satılamaz, bağışlanamaz, rehnedilemez, tapu kütüğüne
satış vaadi şerhi konulamaz ve haczolunamaz. Bu taşınmazların tapu-
larına bu yolla kayıt düşülür. Kanun koyucu söz konusu düzenlemede
açıkça şerhten söz etmeyip söz konusu kısıtlamanın ilgili taşınmazın
tapu kütüğüne kayıt edileceğini öngörmüş ise de, öğretide bu kayıt
şerh olarak yorumlanmaktadır.
48
Türk Ticaret Kanunu’nun 128/II. maddesine göre, bir ticaret şirketi
sözleşmesinde veya esas sözleşmede bilirkişi tarafından belirlenen de-
ğerleriyle yer alan taşınmazlar tapu kütüğüne şerh verildiği takdirde
ayni sermaye olarak kabul olunur. Hükümden anlaşıldığı üzere, şirke-
te sermaye olarak taşınmaz konulması durumunda, taşınmaz üzerin-
de yapılacak tasarrufların şirket ortaklarına karşı etkili olmamasını
sağlamak üzere tapu kütüğüne şerh edilmesi imkânı getirilmiştir. Bu-
rada şirketin tüzel kişilik kazanmakla birlikte elde edeceği mülkiyet
hakkını korumak üzere, getirilen bir tasarruf yetkisi kısıtlaması şerhi
söz konusu olmaktadır.
49
ZGB, Bern, 1992, Art. 169, N. 38.
47
Oğuzman/Seliçi/Oktay-Özdemir, s. 223; Hatemi (Serozan/Arpacı), s. 431;
Sirmen, s. 241. Söz konusu düzenlemenin maddi anlamda bir şerh değil, beyan
öngördüğü yönündeki görüş için bkz. Doğan, s. 117.
48
Oğuzman/Seliçi/Oktay-Özdemir, s. 223; Sirmen, s. 241; Hatemi (Serozan/Arpacı),
s. 431. Bu kaydın, mülkiyet hakkının kamu hukukundan doğan bir kısıtlamasını
açıklayıcı nitelikte olması dolayısıyla beyan olarak yazılması gerektiğini kabul
eden görüş için bkz. Doğan, s. 125.
49
Sirmen, s. 241; Oğuzman/Seliçi/Oktay-Özdemir, s. 223.