290 / 545
289
TBB Dergisi 2017 (128)
Emel BADUR / Gamze TURAN BAŞARA
Son olarak yakın tarihte yapılan bir değişiklikle, TeMK’na 20/A
maddesi eklenmiş ve bu maddede yeni bir tasarruf yetkisi kısıtlaması-
nın şerhi düzenlenmiştir. Söz konusu hükme göre, TeMK’nda ve Türk
Ceza Kanunu’nda düzenlenen bazı suçlar nedeniyle zarar gören ger-
çek ve tüzel kişilerle kamu kurum ve kuruluşlarının zararlarının taz-
mini amacıyla, şüpheli ve sanıkların taşınmazları üzerindeki tasarruf
yetkileri ceza hâkimi kararıyla kısıtlanabilir. Kısıtlama kararının tapu
siciline şerh edilmesi gereklidir. TeMK’nda yer verilen bu yeni tasarruf
yetkisi kısıtlaması şerhi, çalışmanın konusunu teşkil etmekte olup aşa-
ğıda ayrıntılı olarak incelenecektir.
II- TeMK’DA DÜZENLENEN TASARRUF YETKİSİ
KISITLAMASINA İLİŞKİN ŞERH
TeMK’nun 20/A maddesinde
“Zararların tazmini amacıyla tedbir ko-
nulması”
kenar başlığı altında
“Türk Ceza Kanunu’nun İkinci Kitap Dör-
düncü Kısım Dördüncü, Beşinci, Altıncı ve Yedinci Bölümünde tanımlanan
suçlar ve bu Kanun kapsamına giren suçlar nedeniyle gerçek veya tüzel kişiler
ile kamu kurum ve kuruluşlarının uğradığı zararların tazmini amacıyla, so-
ruşturma aşamasında Cumhuriyet savcısının talebi üzerine sulh ceza hâkimi,
kovuşturma aşamasında mahkeme tarafından şüpheli veya sanıklara ait ta-
şınmazların veya kara, deniz ya da hava ulaşım araçlarının devir ve temlikini
veya bunlarla ilgili hak tesisini önlemek ya da tasarruf yetkisini kısıtlamak için
şerh düşülmesine karar verilebilir.”
hükmü düzenlenmiştir.
Maddenin devamında taşınmazlarla ilgili kararın tapu kütüğüne;
kara, deniz ve hava ulaşım araçlarıyla ilgili kararın ise bu araçların ka-
yıtlı bulunduğu sicile şerh verilmek suretiyle icra olunacağı hükmü yer
almaktadır. Maddenin son cümlesi
“Kovuşturmaya yer olmadığına dair
kararın kesinleşmesi halinde veya şerhin konulduğu tarihten itibaren bir yıl
içinde, şerhin devamı yönünde hukuk mahkemesinden verilmiş ihtiyati haciz
veya ihtiyati tedbir kararı ibraz edilmediği takdirde şerh kendiliğinden terkin
edilir.”
ifadesiyle şerhin terkin sebeplerinin açıklanmasına ayrılmıştır.
Maddenin ilk cümlesinin kaleme alınışı, zararların tazmini ama-
cıyla alınan tedbirin, şüpheli veya sanıkların tasarruf yetkilerinin kı-
sıtlanması değil de bu kısıtlamanın şerhi olduğu fikrini uyandırmaya
müsaittir. Zira madde metninde
“… şüpheli veya sanıklara ait taşınmazla-
rın … devir ve temlikini veya bunlarla ilgili hak tesisini önlemek ya da tasarruf