Dergi 128

386

(Marksist Kuram Açısından) Kapitalist Düzende Ücret ve Kuramın Görüşlerinin ...

kapsamında olan veya olmayan her türlü işçinin ekonomik ve sosyal

durumlarının düzenlenmesi için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakan-

lığınca Asgari Ücret Tespit Komisyonu aracılığıyla ücretlerin asgari sı-

nırlarının en geç iki yılda bir belirleneceği, bu maddenin 4. fıkrasında

ise Komisyonun toplanma ve çalışma şekli ile asgari ücretlerin tespiti

sırasında uygulanacak esasların Maliye Bakanlığı ve Çalışma ve Sos-

yal Güvenlik Bakanlığının birlikte hazırlayacakları yönetmelikte be-

lirtileceği ifade edilmiştir.

Asgari ücret konusunun düzenlendiği bir başka metin, Asgari Üc-

ret Yönetmeliği’dir.

Yönetmeliğin “Ücretin Belirlenmesi” başlıklı 6.

maddesinde, Asgari Ücret Tespit Komisyonunun, asgari ücreti bütün

işkollarını kapsayacak şekilde belirleyeceği, ücretin, bir günlük olarak

belirlenmesinin esas olduğu, aylık, haftalık, saat başına, parça başı-

na veya yapılan işin tutarına göre ücret ödenen durumlarda gerekli

ayarlamaların buna göre yapılacağı ifade edilmiş, “Ücretin Belirlen-

mesindeki Esaslar” başlıklı 7. maddesinde ise ücretin en geç iki yılda

bir olmak üzere belirleneceği, Komisyonun, ücretin belirlenmesinde;

ülkenin içinde bulunduğu sosyal ve ekonomik durumu, ücretliler ge-

çinme indekslerini, bu indeksler yoksa geçinme indekslerini, fiilen

ödenmekte olan ücretlerin genel durumunu ve geçim şartlarını göz

önünde bulunduracağı ifade edilmiştir.

Asgari Ücret Yönetmeliğinin 7. maddesinde yer alan bu hüküm,

asgari ücretin sefalet ücreti olmasını engelleyici bir nitelik taşımamak-

tadır. Zira maddede yer alan “geçim şartları” ibaresi ölçüt denilmesini

güçleştirecek ölçüde muğlak ve belirsiz bir nitelik taşımaktadır. Öte

yandan, asgari ücret saptanırken dikkate alınması gereken hususlar

arasında da çelişki bulunmaktadır. Zira bir yanda fiilen ödenmekte

olan ücretlerin genel durumunun, diğer yandan geçinme indekslerinin

dikkate alınması kendi arasında bir çelişki oluşturur. Zira çeşitli defalar

belirtildiği üzere işveren veya patron, asgari ücretin süjesini oluşturan

işçiye ödediği fiili ücret onun açlıktan ölmeyeceği bir ücret niteliği taşı-

makta, işçinin geçinme indeksi hiçbir şekilde dikkate alınmamaktadır.

Nitekim Asgari Ücret Yönetmeliğinin asgari ücretin sefalet ücreti

olmasını engelleyici bir düzenek oluşturmadığını yürürlükteki asgari

Bkz. 1.8.2004 tarih ve 25540 sayılı Resmi Gazete.