Dergi 128

387

TBB Dergisi 2017 (128)

Hasan DURSUN

ücrete bakarak söyleyebilmek olanaklıdır. Gerçekten de Asgari Ücret

Tespit Komisyonunun 30.12.2015 tarih ve 2015/1 sayılı kararıyla; milli

seviyede tek bir asgari ücret belirlenmiş, işçilerin bir günlük normal

çalışma karşılığı asgari ücretlerinin; 01/01/2016-31/12/2016 tarihleri

arasında brüt 54,9 (elli dört dokuz) Türk Lirası olarak tespitine karar

verilmiştir. Net miktarı yaklaşık 1300 TL olan aylık bu asgari ücret

kamuoyuna işçiler açısından tam bir zafer olarak sunulsa da az sonra

anlatılacağı üzere gerçekte bir sefalet ücreti niteliğini taşımaktadır. Bu

bağlamda daha önceki asgari ücret miktarı kararlarına karşı muhalefet

şerhi yazan

işçi temsilcilerinin 2016 yılı başından itibaren uygulanan

Örneğin 2014 yılı başından itibaren uygulanacak olan asgari ücret kararına karşı

işçi temsilcilerinin yazdığı muhalefet şerhinde muhteşem saptamalar yapılmıştır.

Bu şerhte; asgari ücretin çalışanların düşük ücrete karşı korunmasına ve emek

sömürüsünü önlemeye yönelik önemli ve etkin bir sosyal politika aracı olduğu,

insan temel hak ve özgürlüklerinin tanımlandığı tüm uluslararası sözleşmelerde,

herkesin kendisi ve ailesi için “insan onuruna yaraşır” adil ve elverişli bir ücrete

hakkı olduğunun kabul edildiği, işçi ve ailesinin günün ekonomik ve sosyal ko-

şullarına göre insanca yaşamasını mümkün kılacak, insanlık onuruyla bağdaşa-

cak bir ücret elde etmesinin yapılacak çalışmaların temelini oluşturması gerektiği,

ücretin, gerekirse her türlü sosyal koruma önlemleriyle desteklenmiş bir yaşam

düzeyi sağlaması gerektiği ifade edilmiştir. İşçi temsilcileri asgari ücretin sap-

tanmasında; Anayasada yer alan “geçim şartları” yaklaşımının dikkate alınması;

işçinin ailesi ile birlikte günün ekonomik ve sosyal koşullarına göre insanca ya-

şamasını mümkün kılacak insanlık onuruyla bağdaşacak bir tutarın esas olması,

işçinin ve ailesinin harcama kalıbının esas alınması ve hesaplamalarda Türkiye

İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinin kullanılması, bilimsel verilerle hesaplanan

net tutarın işçinin eline geçmesinin sağlanması, sanayi/tarım veya bölge, yaş, cin-

siyet ayrımı yapılmadan asgari ücretin ulusal düzeyde tek tutar olması, işçilerin

arasında nitelik, kıdem, işin mahiyeti gibi ekonomik amaçlı değerlendirmelerin

tümünden bağımsız olarak ele alınması, ekonomik ölçülerin ötesinde sosyal ve

“insan onuruna yaraşır” bir ücret olarak kabul edilmesi, işçinin satın alma gücü-

nün ileriye dönük olarak korunabilmesi için gerekli bir iyileştirmenin ayrıca TÜİK

tarafından bilimsel olarak belirlenecek tutara ilave edilmesi, belirleme yapılırken

en düşük devlet memuru maaşının dikkate alınması, gelir dağılımında adaleti

sağlayan yönelik olarak ayrıca refahtan pay içermesinin dikkate alınması duru-

munda saptanacak asgari ücretin yeterli ve insan onuruna yaraşır bir yaşam düze-

yi” sağlayacağı ifade edilmiştir. İşçi temsilcileri 2014 yılı asgari ücret saptanırken

“yaş ayrımı yapılmaması”nın olumlu karşılandığı ve böylelikle asgari ücret felse-

fesine uygun düzenleme yapıldığı, eğitimde olması gereken çocukların çalışmak

durumunda olmasının yol açtığı ruhsal, bedensel ve sosyal etkilerin giderilmesi

açısından önem taşıyan bu kararın, Türkiye’nin çocuk işçilikle mücadelesinde,

uluslararası alanda oluşan haksız algıyı da gidereceği ifade edilmiştir. İşçi tem-

silcilerinin muhalefet şerhinde, ayrıca, asgari ücretin, bilimsel, objektif yöntemler

ve güvenilir verilerle saptanan taban ücret olduğu, pazarlık ücretinin olmadığı,

asgari ücretin belirlenmesinde, diğer ücret çeşitlerinin aksine işçinin emeği ile bir-

likte insan olma kimliğinin ön planda olduğu, Anayasanın, asgari ücretin tespit

edilmesinde göz önünde bulundurulması gereken bir hususu “çalışanların geçim