Dergi 128

402

(Marksist Kuram Açısından) Kapitalist Düzende Ücret ve Kuramın Görüşlerinin ...

me eğilimine gireceği ve asgari ücretin yalnızca işçinin ve soyunun

sürmesine yeteceği ile iş kazaları ve meslek hastalıklarının suç veya

ağır bir suç olarak kabul edilmeyeceği temel savları da göz ardı edile-

mez. Konu oldukça önemli olduğundan üzerinde biraz daha durulma-

sı faydalı olacaktır.

Marksist kuram, kapitalist koşullar altında sanayicinin büyük

“artı-değer”ler elde ederek gittikçe zenginleşeceğini ve bunun sonu-

cunda sermeye birikimi, üretimin makineleşmesi ve kadınlarla çocuk-

ların çalıştırılmasının gösterdiği gibi gittikçe daha fazla sömürülen bir

işçi sınıfının ortaya çıkacağını belirtmiştir.

131

Yukarıda ayrıntılı bir şekilde belirtildiği üzere Marksistler kapi-

talist bir düzende işveren veya kapitalist sınıfın ücreti düşürme yö-

nünde bir eğilim taşıyacaklarını ve asgari ücretin işçi sınıfının çalışan

ve çocuklarının, hayvanlar gibi yalnızca fizyolojik gereksinimi bulun-

duğu varsayımıyla saptanacağını savlamaktadırlar. Yukarıda yapılan

açıklamalardan anlaşılacağı üzere Marx, kapitalist düzende işçinin

ücreti gibi mübadele edilenin fiyatının da emeğin kendisiyle orantılı

olmadığını, işçinin aldığı ücretin onun yalnızca yaşamını ve çalışma-

sını sürdürmesini sağlayacağını iade etmektedir. Düşünür, piyasada

kapitalistin karşısında doğrudan doğruya emeği değil, işçiyi bulacağı-

nı, işçinin kendi kendisini, bir başka deyişle, emek gücünü satacağını,

onun emeği mevcut olduğu anda, bu emeğin ona ait olmaktan çıkaca-

ğını belirtmiştir. Kısacası Marx, ücretin fiyatını arz ve talep arasındaki

ilişkinin bir sonucu olarak belirleneceğini öngören kapitalist düşünce-

ye karşı şiddetli bir eleştiri yöneltmiştir.

132

Aslında bu sav ilk defa li-

beral düşünürler

133

tarafından ortaya atıldığı ve bir gözleme dayandığı

için neredeyse bütünüyle doğrudur ve Türkiye açısından da geçerli bir

nitelik taşımaktadır. Kimileri bu sava Marksistlerin anladığı anlamda

tığını, bir hukuki savaşımda üzerinde çekişmeye girilen konunun, açık ve araçsal

veya daha büyük çatışmanın sembolü niteliğinde olabileceğini, hukukun inişli

çıkışlı bir eğilim göstermesinin, çıkar gruplarının inişli çıkışlı eğilimini yansıtaca-

ğını ve bu süreçten doğan hukukun geçici ve üzerinde müzakere edilebilecek tür-

den olduğu esasını benimsemiştir. Krş. Sheley, s. 52. Marksist kuramın öngörüleri

doğrultusunda Türkiye’de asgari ücret konusundaki kuralların hukuksal savaşım

sonucu işveren kesiminin koydurttuğu sonucuna varmak olanaklıdır.

131

F. Dagognet, Büyük Filozoflar ve Felsefeleri (Çeviren Zeynep Durukal), 3. Baskı,

Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2013, s. 117.

132

Dagognet, s. 117.

133

Örneğin, Adam Smith.