465 / 545
464
Amerika Birleşik Devletleri Yüce Mahkemesi
Şüphesiz ki, yazılı bir anayasa yapan kişilerin hepsi, yaptıkları bu anaya-
sayı, milletin temel ve üstün kanunu olarak tasarlamışlardır. Bundan dolayıdır
ki, böyle bir devlet sisteminde ilke, anayasaya aykırı olan yasama
işleminin
geçersiz olmasıdır.
...Eğer anayasaya aykırı olan bir yasama işlemi geçersiz ise, geçersiz ol-
masına rağmen, mahkemeleri bağlayacak, mahkemeleri onu uygulamaya zor-
layacak mıdır? Veya başka bir ifadeyle, böyle bir yasama işlemi, bir kanun
olmamasına rağmen, kanun kadar etkili bir kural mı teşkil eder? Bunu kabul
etmek, teoride kabul edilen şeyi pratikte tersine çevirmek anlamına gelecek ve
daha ilk bakışta üzerinde ısrar edilmesi çok güç olan büyük bir saçmalık olarak
görünecektir. Bununla birlikte bu daha dikkatlice incelenecektir.
Hukukun ne olduğunu söylemek muhakkak ki yargı organının görev ve
yetkisidir. Bir hukuk kuralını belli olaylara uygulayan kişiler, kaçınılmaz ola-
rak, o kuralın anlamını açıklamak ve onu yorumlamak zorundadırlar. Eğer iki
kanun birbiriyle çatışıyorsa, mahkemeler, bunlardan hangisinin uygulanaca-
ğına karar verirler.
O halde, eğer bir kanun Anayasaya aykırıysa, belli bir olayda hem kanun,
hem de Anayasa, belli bir olaya hem kanun, hem de Anayasa uygulanabiliyor-
sa, mahkeme, ya Anayasayı görmezden gelerek kanuna göre; ya da kanunu
görmezden gelerek Anayasaya göre karar vermek zorundadır. Mahkeme, ola-
yın çatışan kurallardan hangisiyle düzenlendiğini tespit etmek durumundadır.
Yargılama görevinin gerçek özü de budur.
Eğer mahkemeler Anayasayı dikkate almak zorundaysalar ve e
ğer Ana-
yasa, yasama organının diğer olağan işlemlerinden üstünse, anayasa-
nın ve kanunun birlikte uygulanabileceği bir dava, yasama organının
bu gibi olağan işlemlerine göre değil, Anayasaya göre karara bağlan-
malıdır.
Anayasanın mahkemelerde üstün bir kanun olarak kabul edilmesi gerek-
tiği ilkesine karşı çıkanlar, mahkemelerin Anayasaya gözlerini kapatmaları ve
sadece kanunu görmeleri gerektiğini savunurlar.”
116
116
Kemal Gözler, Anayasa Hukukunun Genel Esasları, s. 451-452