Dergi 128

486

Temsili Demokrasinin Krizi ve Alternatif Politik Model Arayışı Olarak “5 Yıldız Hareketi”

tiler demokrasi tartışmalarında çok büyük itici güç olmuşlardır. Bir-

çoğu geleneksel olmayan ve alışılmadık, bir o derecede beklenmedik

ama düzenli katılım biçimleri önermiş; yurttaş insiyatifleri, sol veya

feminist gruplar, sendikalar ya da toplumsal hareketler geniş sivil

toplumsal altyapıda destek bulmuşlardır. Bu protestolar ve örgütsel

biçimler, eleştirel söyleme uzun zamandır eşlik eden iyimser demok-

rasi söylemini desteklemektedir ve düzeltmektedir.

Bu da demokra-

tik kurumların kendi içinden hareketle sürekli yenilenebilir bir güce

sahip olduğunu hatırlatmaktadır. Dolayısıyla bu çalışma parlamenter

demokrasinin kriz teşhisinin yeniden tartışıldığı bir ortamda İtalya’da

başlayan “5 Yıldız Hareketi”ni ele almayı, bu Hareketi incelemeyi, de-

mokrasi kavrayışını ve yeni politika yapma biçimlerini ortaya koyma-

yı amaçlamaktadır. Konuya ilişkin uluslararası literatür oldukça sınır-

lıdır. Türkiye’de de bu konu üzerinde herhangi bir bilimsel çalışma

yapılmamış, yalnızca bazı gazete ve haber portalları gelişmelere ilgi

göstermiştir. Buna karşılık özellikle batı medyası ve entelektüel çev-

relerce bu Hareket politikada “yeni yaşam kaynağı” olarak sunulmuş-

tur. Özellikle politik partilerin öneminin giderek azaldığı, yurttaşların

doğrudan aracısız olarak politik hayata katıldığı, sürekli bir liderliğin

olmadığı yeni bir politik model arayışının simgesi olan bu Hareket

aynı zamanda yaygın medyayı atlayarak internet üzerinden çoğalan

bir politika anlayışının ilk temsilcisi kabul edilmektedir. Bu çerçeve-

de çalışmada önce krizin politik alandaki göstergelerine eğilinmekte,

ardından İtalya’daki 2013 parlamento seçimleri ve 2016 yerel seçimle-

rinde büyük başarı elde eden Harekete yoğunlaşılmaktadır. Bu Ha-

reketin politik felsefesinin, demokrasi anlayışının kriz teşhisine yanıt

sağlayabilme potansiyeli üzerinde durulmaktadır.

KRİZİN POLİTİK DÜZLEMDEKİ GÖSTERGELERİ

Modern demokrasilerde uzun zamandır bahsedilen ve artık nere-

deyse olağanlık kazanan kriz, politik düzlemde seçimlere katılımda

durağanlık ve gerileme, partilere ve derneklere üyeliklerin azalma-

sı olarak yansımaktadır. Bir süredir ve sesli bir biçimde yönetenlerle

yönetilenler arasındaki artan mesafe ve politik seçkinlerin sorunları

çözebileceğine dair azalan umutlar vurgulanmaktadır. Yalnızca poli-

Demirović, 2013, s. 200.