102 / 405
101
TBB Dergisi 2017 (129)
Özen KAYA GÖÇMEN / Ender DEDEAĞAÇ
İdari yaptırımların temel hukuki dayanağı olan Kabahatler
Kanunu’nun amacının ne olduğu incelendiğinde ise hem cezaların ve
ceza hukukunun amacı ile hem de idari yaptırımların amacı ile para-
lellik arz ettiği anlaşılmaktadır. Kabahatler Kanunu’nun 1. maddesin-
de kabahat türünden olan haksızlıkların yaptırım altına alınmasıyla
genel olarak toplum düzeninin, genel ahlakın, genel sağlığın çevrenin
ve ekonomik düzenin korunmasının amaçlandığının belirtilmiş oldu-
ğu görülmektedir.
Kabahatler Kanunu’nun amacı da gözetildiğinde ceza hukuku
yanında ayrı bir idari ceza hukukundan söz edilip edilemeyeceği ya
da idari yaptırımlar konusundaki bu farklılıklar ile ilgili öğretide dile
getirilen görüşler bir yana bırakılırsa;
45
Kabahatler Kanunu’nun dü-
zenleniş şekli itibariyle ceza hukuku ile idare hukukunun bir kesişimi
olduğu ve idari cezaların ele alındığı görülmektedir.
O halde anonim şirketlerde idari cezalar konusunda sorumluluk
tespit edilirken de Kabahatler Kanunu’nun genel düzenlemeleri dikka-
te alınmalıdır. Kabahatler Kanunu’nun 3. maddesinde “Genel Kanun
Niteliği” başlığı ile bu kanunun genelliği düzenlenmiştir. Kabahatler
Kanunu’nun tarihsel gelişim süreci incelendiğinde bu kanundan önce
de bir genel kanun oluşturma iradesi olduğu anlaşılmaktadır. Bilindi-
ği üzere Kabahatler Kanunu ile kanun koyucu idari yaptırımları tek
bir hukuki rejime tabi kılmıştır. Nitekim bu kanundan önce de 2003
yılında 4854 sayılı kanun
46
ile yaklaşık 55 kanunda yer alan adli ceza,
idari cezaya dönüşmüş ve idari yargı kolunda itiraz yolu öngörülmüş
idi. Ancak Kabahatler Kanunu ile kanun koyucu bu konudaki yakla-
şımını değiştirmiş ve bu kez idari cezaların büyük çoğunluğunu adli
yargı rejimine tabi kılmıştır.
45
Öğretide idarenin yetkileri kapsamında idari cezalardan bahsedilmiş olduğu
ifade edildiği gibi, idari yaptırımların idare hukukunun bir parçasını oluşturduğu
ve dolayısıyla idari ceza hukuku diye bir hukuk dalının mevcut olmadığı görüşü
de mevcuttur. karş. Bkz. Metin Günday; İdare Hukuku, 9. Baskı, İmaj Yayıncılık,
Ankara 2004, s.214 Feyyaz Gölcüklü, “İdari Ceza Hukuku ve Anlamı, İdarenin
Cezai Müeyyide Tatbiki”,
Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi,
Cilt: 18, Sayı:3 Haziran 1963, s. 118. Kayıhan İçel / Süheyl Donay
,
Karşılaştırmalı
ve Uygulamalı Ceza Hukuku, Genel Kısım I, İstanbul 1995, s. 31; İl Han Özay;
Günışığında Yönetim, Alfa Yayınları, İstanbul 2002, s. 11-12.
46
4854 sayılı Bazı Kanunlardaki Cezaların İdari Para Cezasına Dönüştürülmesine
Dair Kanun, Kabul Tarihi: 24.4.2003, R.G: 6.5.3003, Sayı:25100.