Dergi 129

Anonim Şirketlerde Yönetim Kurulu Üyelerinin Vergisel Sorumluluğu

Anayasa’da yer alan kusur ilkesinin ve evrensel nitelikli kusursuz

ceza olmaz ilkesinin bir gereği olarak, her bir somut olay açısından

yönetim kurulu üyelerinin fiilleri bu kusur- kast veya taksir-(suçun

niteliğine göre) dikkate alınmalıdır. Bu kusurun ispatlanamadığı du-

rumlarda yönetim kurulu üyelerinin sorumlu tutulması mümkün de-

ğildir. Bir diğer yandan cezai sorumluluk açsından örneğin, şirketteki

yönetim kurulu üyelerinin ya da çalışan personelin suç işlemesi ha-

linde kanuni temsilcilerin sorumluluğu gündeme gelebilir ancak bu

durumda da yine kusur ilkesi hatırda tutulmalıdır. Vergi kaçakçılığı

suçu açısından örnek verilirse, “bu suç, personel tarafından emir ve

talimatlara bağlı bir uygulama sonucunda işlenmiş ise kanuni tem-

silcinin cezai sorumluluğunu kabul etmek gerekir; örneğin, sahte fa-

turaların kullanılmasına izin ve onay veren kanuni temsilcinin cezai

sorumluluğu bulunmaktadır. Buna karşın personelin, kanuni temsil-

cinin isteği, iradesi ve onayı olmadan işlediği fiillerden dolayı kanuni

temsilcinin cezai sorumluluğu kabul edilemez.”

Bir diğer deyişle de;

“tüzel kişilerin kanuni temsilcilerinin istek, irade ve onayı olmadan

suç fiillerinin işlenmesinde fiili işleyen personel sorumlu olup, işledi-

ği suçun sonucuna katlanmalıdır.

Bu itibarla da her bir somut olay

açısından yönetim kurulu üyelerinin sorumluluğuna gidilmeden önce

kusur ve kusurluluk durumları dikkate alınmalı kusurun olmadığı/

ispatlanamadığı durumlarda sorumluluğa gidilmemelidir.

3. Kabahatler Kanunu Açısından Değerlendirme

5326 sayılı Kabahatler Kanunu ile; hukuk düzeninde daha önce

ceza kanununda düzenlenmiş bulunan ve hafif ihlaller (cüce cürüm-

ler) olarak nitelendirilen bazı eylemler ve idari yaptırımlara ilişkin

haksızlıklar birlikte ele alınarak düzenlenmiştir. Ancak 5326 sayılı bu

Erişim Tarihi: 14.02.2017; Ayrıca

kusurluluk ve isnat edilebilirlik konusunda bkz. Zeki Hafızoğulları/Muharrem

Özen, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, Us-A Yayıncılık, Ankara 2011, s.269-

272 vd.

Mehmet Taştan, Açıklamalı - İçtihatlı Vergi Kaçakçılığı Suçları, Genişletilmiş ve

Güncellenmiş 2. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara 2015, s.11-12. ayrıca bkz. Doğan

Şenyüz, Vergi Ceza Hukuku, Ekin Basın Yayın Dağıtım, 5. Baskı, Bursa 2011,

s.383-384.

Doğan Şenyüz, Vergi Ceza Hukuku, Ekin Basın Yayın Dağıtım, 5. Baskı, Bursa

2011, s.383.