282 / 405
281
TBB Dergisi 2017 (129)
Belin KÖROĞLU ÖLMEZ
si amacıyla; 28.10.2016 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan, 01.01.2017
tarihinde yürürlüğe giren 6750 sayılı Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni
Kanunu ile TİRK ilga edilmiştir.
Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu ile rehin hakkı; herhangi
bir zorunlu unsur bulunmaksızın 5’inci maddesinin 1’inci fıkrasında
sayılan unsurlar üzerinde kurulabilmektedir. Buna ek olarak; 5’inci
maddenin 3 ila 5’inci fıkraları uyarınca işletmelerin müstakbel taşı-
nır varlıkları, mevcut veya müstakbel taşınır varlıklarının getirileri ve
her tür sözleşmeden doğan mevcut veya müstakbel alacaklar da rehne
konu edilebilecektir. İlgili Kanun’un 5’inci maddesinin 1’inci fıkrasın-
da yer alan unsurların borcu karşılamaması hâlinde ise ticarî işletme-
nin tümü üzerinde rehin hakkı kurulacaktır. Buna karşılık 8’inci mad-
denin 3’üncü fıkrasında yer alan, özel bir sicile tescil edilen unsurlar
üzerinde bu Kanun kapsamında rehin hakkı kurulamayacağına iliş-
kin hüküm, rehnin kapsamını belirleyen 5’inci maddenin 1’inci fıkrası
ile çelişmektedir.
Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu’nun 3’üncü maddesi uya-
rınca rehin sözleşmesi; kredi kuruluşları ile tacir, esnaf, çiftçi, üretici
örgütü, serbest meslek erbabı gerçek ve tüzel kişiler arasında yapıla-
bileceği gibi, tacir ve/veya esnaflar arasında da akdedilebilmektedir.
Ticari İşlemlerde Rehin Hakkının Kurulması ve Temerrüt Sonrası
Hakların Kullanılması Hakkında Yönetmelik’in 10’uncu maddesinin
3’üncü fıkrasına göre ise rehin hakkı; rehin alacaklısı bir kredi kurulu-
şu ile rehin veren tacir, esnaf, çiftçi, üretici örgütü veya serbest meslek
erbabından herhangi biri veya rehin alacaklısı tacir/esnaf ile rehin ve-
ren tacir/esnaf arasında kurulabilmektedir. Türk Ticaret Kanunu’nun
12’nci maddesinin 2’nci fıkrası uyarınca tacir sayılan kimselerin de,
Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu uyarınca rehin hakkı kurması
mümkün olmalıdır. Bununla birlikte, Türk Ticaret Kanunu’nun 12’nci
maddesinin 3’üncü fıkrası uyarınca tacir gibi sorumlu olan kimsele-
rin, üzerinde tasarrufta bulunabileceği herhangi bir ticarî işletme bu-
lunmamaktadır. Nitekim Türk Ticaret Kanunu’nun 12’nci maddesinin
2’nci fıkrası uyarınca tacir sayılanlar, tacir olmanın tüm hak ve yü-
kümlülüklerine sahip olmakta; ancak, 12’nci maddesinin 3’üncü fık-
rasına göre tacir gibi sorumlu olanlar yalnızca yükümlülüklere tâbi