280 / 405
279
TBB Dergisi 2017 (129)
Belin KÖROĞLU ÖLMEZ
Zira ilgili hüküm uyarınca mülkiyetin devri, alacaklıya Kanun ile ta-
nınmış bir hak olup taraflar arasında buna yönelik bir anlaşma ya-
pılmamaktadır. Ayrıca, TİRK’in 14’üncü maddesinin 1’inci fıkrası ile
öngörülen
lex commercia
yasağı, alacağın muacceliyet kazanmasından
önce yapılan sözleşmeler bakımından geçerlidir.
33
Ticari İşlemlerde Ta-
şınır Rehni Kanunu’nun 14’üncü maddesinin 1’inci fıkrasının (a) bendi
ile tanınan hak ise borçların süresinde ifa edilmemesi, diğer bir de-
yişle, muaccel olan alacağın ödenmemesi nedeniyle borçlunun temer-
rüdü hâlinde gündeme gelmektedir. Buna karşılık, Ticari İşlemlerde
Rehin Hakkının Kurulması ve Temerrüt Sonrası Hakların Kullanılma-
sı Hakkında Yönetmelik’in 9’uncu maddesinin 1’inci fıkrasının (ı) ben-
dinde yer alan ve rehin sözleşmesine, temerrüt durumunda mülkiyeti
devralma hakkının kullanılacağı kaydının konulması ise söz konusu
sözleşme, alacağın muaccel olmasından önce gerçekleştirileceğinden
lex commercia
yasağı kapsamında değerlendirilmelidir.
34
V. REHNİN SONA ERMESİ
Ticari İşlemlerde Rehin Hakkının Kurulması ve Temerrüt Sonra-
sı Hakların Kullanılması Hakkında Yönetmelik’in 22’nci maddesinin
1’inci fıkrasına göre rehin hakkı; bir süre belirlenmişse belirlenen sü-
renin sona ermesi, alacağın sona ermesi, rehnin terkini veya rehinli ta-
şınır varlığın tamamen yok olmasıyla sona erer. Bununla birlikte, ilgili
Yönetmelik’in 21’inci maddesinin 2’nci fıkrasına göre;
“bir borca rehin
sözleşmesinde belirlenen süre sonuna kadar güvence teşkil eden rehinlerde,
borçlunun temerrüdü hâlinde borçlu tarafından rehin sözleşmesinde belirlenen
sürenin sona erdiği iddiası ile terkin talebinde bulunulamaz”
.
Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu’nun 15’inci maddesinin
1’inci fıkrası uyarınca alacaklının, alacağın son bulduğu tarihten itiba-
ren üç iş günü içerisinde rehin kaydının sicilden terkini için başvuru-
da bulunması gerekmektedir. Aksi halde alacaklı aleyhine Bakanlıkça,
33
Arkan, s. 60; Poroy/Yasaman, s. 69; Topçuoğlu/Çon, s. 211; Ülgen/Helvacı/Ken-
digelen/Kaya/Nomer Ertan, s. 252-253.
34
Gerek ilgili Kanun’un 14’üncü maddesi gerekse İlgili Yönetmelik bakımından söz
konusu hükümlerin, lex commercia yasağı kapsamında olduğuna dair bkz. Şit
İmamoğlu, s. 40-41, 43.