Dergi 129

291

TBB Dergisi 2017 (129)

Ayşe Füsun ARSAVA

bireysel etkilenme ile ilgili yorumu düzelttiği izlenimi veren III-365.

madde, 4.fıkrası değil (anayasa tasarısı esasen kısa bir süre sonra Fran-

sa ve Hollanda’da yapılan referandumlarda reddedilmiştir), anayasa

tasarısının III-365. madde, 4. fıkrası ile lâfzen tam örtüşen AB’nin ça-

lışma usulleri hakkındaki anlaşmanın tüzük karakterli AB hukuku

tasarruflarına karşı dava olanağı öngören, dolayısı ile bireysel haklara

merkezi koruma sağlayan hükmün uygulanmasını doğrudan etkilen-

meye bağlı kılan, ancak bireysel etkilenmenin gerekli olmadığını ka-

bul eden 263. madde, 4. fıkrası da yansıtmaktadır.

AB’nin çalışma usulleri hakkındaki anlaşmanın 263. madde, 4. fık-

rası yıllardır tartışılan sorunlara açık bir çözüm getirememiştir. Tered-

düt konularının başında tüzük karakterli hukuki tasarruflar kavramı

gelmektedir. Bu çerçevede birbirinden farklı iki görüşün temsil edildi-

ği görülmektedir. Literatürde çok sayıda yazarın dar yorum yaklaşı-

mından hareket ederek, gerçek yasama tasarruflarının, diğer bir ifade

ile kanun karakteri olan hukuki tasarrufların tüzük karakterli hukuki

tasarruflardan ayırt edilmesi gerektiğini, 263. madde, 4. fıkrada dile

gelen tüzük karakterli hukuki tasarrufların sadece kanunların altında

yeralan hukuki normları yahut tertiär hukuki tasarrufları kapsama-

sı gerektiğini, tüzük karakterli tasarrufların AB’nin çalışma usulleri

hakkındaki anlaşmanın 289. maddesinde öngörülen olağan yahut özel

yasama prosedürü çerçevesinde ihdas edilmeyen icra önlemleri ola-

rak kabul edilmesi gerektiğini savundukları görülmektedir. Bir kısım

diğer yazarlar ise üye devletlerde doğrudan geçerli oldukları nispette

288.madde muvacehesinde ortaya çıkan tüzükler dâhil olmak üzere

tüm şeklî normatif yasama tasarruflarının kanun karakterli hukuki

tasarruf olarak kabul edilmesi gerektiğini savunmaktadır

Divanın “Inuit Tapiriit Kanatami” davasında uyuşmazlığı

karara bağlayan 3.10.2013 tarihli kararı

Yukarıda işaret edilen görüş farklılığı nedeniyle 3 Ekim 2013 ta-

rihli Divan kararı büyük bir heyecanla beklenmiştir. İlk derece mah-

kemesi Avrupa Parlamentosu ve Konseyin ortak karar prosedürü

Ulrich Everling, Rechtsschuzt in der Europäischen Union nach dem Vertrag von

Lissabon, EuR Beiheft, 1/2009, s.71,74