Dergi 129

294

AB Yasama Tasarruflarına Karşı Birey Haklarını Koruma Mekanizması

risine uygun olarak uzun tartışmalar ertesinde reddedilmiştir. Divan

bu çerçevede 263. madde, 3. fıkrada düzenlenen iptal davası yanı sıra,

267. maddede düzenlenen ön karar davasının ve 277. maddede düzen-

lenen hukuka aykırılık def’inin Birlik hukuk tasarruflarının hukuka

uygunluğunun denetim veya incelemesi bakımından taşıdığı öneme

işaret ederek, Avrupa Temel Haklar Şartının 47. maddesinin anlaşma-

larda öngörülen hakları koruma sistemini ve Birlik mahkemeleri nez-

dinde açılan davalarla ilgili kuralları değiştirme amacını taşımadığını

vurgulamıştır.

AB’nin çalışma usulleri hakkındaki anlaşmanın 263. madde, 3.

fıkrasında öngörülen dava açma koşullarının Divanın görüşüne göre

temel haklara etkin yargısal teminat sağlanması prensibi ışığında yo-

rumlanması gerekmektedir. Bu yorum mükellefiyeti hiçbir zaman

anlaşmada öngörülen iptal davası kriterlerinin ortadan kalkması so-

nucunu vermemektedir. Ulusal mahkemelerin AB hakları koruma sis-

temi çerçevesinde sahip olduğu önemli rol ve üye devletlerin AB an-

laşmasının 19.madde, 1. fıkrasından doğan etkin hukuki himaye için

gerekli hukuki teminatlar oluşturma mükellefiyeti, Divanın Birlik ya-

sama tasarrufundan etkilenen her gerçek yahut tüzel kişinin Avrupa

Temel Haklar Şartının 47. maddesinde öngörülen teminat muvacehe-

sinde doğrudan herhangi bir sınırlamaya tabi olmadan Birlik yasama

tasarruflarına karşı iptal davası açma olanağı vermediği yaklaşımını

benimsemesine neden olmuştur

Sonuç

Divan 3 Ekim 2013 tarihli kararıyla yüksek mahkeme olarak 263.

madde, 3. fıkrada yer alan tüzük karakterli yasama tasarrufları kavra-

mını bağlayıcı şekilde münhasıran yorumlama yetkisini kullanmış ve

ilk derece mahkemesinin 06.09.2011 tarihli Inuit kararı ile kanun söz-

cüsü Kokott’un nihai talebiyle ve literatürdeki ağırlıklı görüşle uyum-

lu şekilde tüzük karakterli yasama tasarrufları kavramının AB’nin ya-

sama tasarruflarını kapsamadığını tespit etmiştir. Bu tespit AB hakları

koruma sisteminde geçmiş yıllarda önemli tartışmalara neden olan

EuGH, 3.10.2013, Rs. C-583/11 P (Inuit Tapiriit Kanatami u.a./Europäisches Par-

lament und Rat der EU), Rn.105